Dãy Fibonacci là một công cụ tuyệt vời được dùng để xác định hướng biến động của thị trường, với sự biến hóa vi diệu thành nhiều kiểu khác nhau thích nghi với bất cứ thị trường nào. Vì vậy mà Fibonacci luôn là sự lựa chọn ưu tiên của trader khi giao dịch. Điều gì đã tạo nên sức hút cho Fibonacci như vậy? Tất cả sẽ được giới thiệu qua bài viết sau đây.
Sự ra đời của dãy Fibonacci
Leonardo Pisano Bogollo, được biết đến là một nhà toán học sống ở thế kỷ thứ 12 tại Pisa Ý. Một người nổi tiếng với những khái niệm toán học cao cấp, điển hình là hệ thống đánh số Ả Rập, các khái niệm về căn bậc hai hay thậm chí là những bài toán học khác,… được ông khám phá ra và đã giới thiệu đến toàn thế giới.
Tuy nhiên, đến năm 32 tuổi, Leonardo Pisano đã cho xuất bản quyển sách Liber Abaci và trong quyển sách này, có một bài toán về các con thỏ và phép giải cho bài toán này là bao gồm một dãy chuỗi các con số mà mãi đến sau này, nhiều người mới gọi là dãy Fibonacci.
Nhưng thực tế, ở thế kỷ thứ 6 thì dãy Fibonacci đã được các nhà toán học Ấn Độ khám phá ra, nhưng chỉ khi được Leonardo giới thiệu lại trong quyển sách Liber Abaci thì Fibonacci này mới được những người phương Tây biết đến và tiếp tục sử dụng cho đến ngày nay. Ngoài dãy Fibonacci ra thì ông còn còn phát hiện ra số Pi hay còn được gọi là tỷ lệ vàng.
Dãy Fibonacci là gì?
Dãy Fibonacci thực sự chỉ là một chuỗi số vô hạn, được bắt đầu với con số 0 và số 1, nhưng những con số tiếp theo sẽ luôn bằng tổng của hai số liền trước đó, nói chính hơn thì dãy Fibonacci sẽ lần lượt là: 0,1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610…
Tuy nhiên, nếu những nhà đầu tư nào hay sử dụng Tradingview thì có thể thấy dãy Fibonacci rất đa dạng, bao gồm 10 loại khác nhau phổ biến như: Fibonacci thoái lui, Fibonacci mở rộng dựa trên xu hướng, Fibonacci kháng cự dạng quạt, Fibonacci vùng thời gian,….
Nghe có vẻ nhiều, nhưng thực ra tất cả đều có sự tương đồng với nhau, nên nhà đầu tư không cần thiết phải hiểu rõ hết 10 loại dãy Fibonacci, mà thay vào đó chỉ nên tập trung tìm hiểu về hai loại Fibonacci được sử dụng nhiều trong thị trường tài chính đó là: Dãy Fibonacci thoái lui và dãy Fibonacci mở rộng dựa trên chiều hướng thị trường.
Dãy Fibonacci có đặc tính gì?
Dãy Fibonacci có một số đặc điểm riêng biệt như sau:
- Nếu không tính đến 4 số đầu tiên thì tỉ số giữa một số bất kỳ với số lớn hơn kế tiếp sẽ luôn xấp xỉ bằng 0.618. Giả dụ: 3/5 = 0.6; 5/8 = 0.625,…
- Nếu tỷ số của hai số bất kỳ với số nhỏ hơn luôn xấp xỉ bằng 1.618 hoặc nghịch đảo của nó sẽ là 0.1618. Giả dụ: 8/5 = 1.6; 13/8 = 1.625,…
- Nếu tỷ số của các số xen kẽ xấp xỉ bằng 2.618 hoặc nghịch đảo của nó sẽ là 0.382. Giả dụ: 3/8 = 0.375; 8/21= 0.38,…
Nhưng sự thật là các tỷ số được cấu thành dãy Fibonacci sẽ là: 1.1618, 2.618, 0.382 đều được nhiều trader dùng để trở thành các ngưỡng mở rộng hay các ngưỡng thoái lui để thoát lệnh hay chốt lời khi thực hiện giao dịch.
Sự liên kết giữa dãy Fibonacci và tỷ lệ vàng
Như đã nói đến ở trên thì tỷ lệ vàng được ký hiệu là φ hay còn gọi là phi và đặt theo tên của Phidias, một nhà điêu khắc nổi tiếng trên thế giới đã áp dụng thành công tỷ lệ vàng vào việc xây dựng công trình đền Parthenon vĩ đại.
Có thể thấy, dãy Fibonacci và tỷ lệ vàng luôn có sự gắn kết chặt chẽ với nhau. Cho nên, nếu nhà đầu tư lấy một số đứng sau chia cho số đứng trước trong dãy Fibonacci thì sẽ nhận được một tỷ lệ có giới hạn gần đến tỷ lệ vàng như sau: 89/55 = 1.61818182, 144/89 =1.61797753,….
Hay cách khác là từ một hình vuông có cạnh bằng 1 và khi nhân một cạnh với tỷ lệ vàng sẽ được một hình chữ nhật. Tiếp theo, lấy chiều rộng của hình chữ nhật nhân với tỷ lệ vàng sẽ ra được một hình chữ nhật mới.
Nếu liên tục thực hiện như vậy thì sẽ có được nhiều hình chữ nhật có tỷ lệ vàng, nhưng xung quanh được bao bọc bởi những hình chữ nhật khác cũng có tỷ lệ vàng như vậy. Hơn nữa, nếu nhà đầu tư nối hai đỉnh đối diện của các hình vuông lại với nhau bằng vòng cung thì sẽ nhận được một hình xoắn ốc và hình này sẽ được gọi là xoắn ốc Fibonacci.
Mặc khác, nhà giao dịch có thể sẽ gặp rất nhiều hiện tượng có liên quan đến tỷ lệ vàng và dãy Fibonacci trong tự nhiên, từ những chiếc lá trên một nhành cây có khoảng cách nhau cũng có nét tương đồng với dãy Fibonacci và đa số các số cánh của bông hoa có thể tương ứng một trong các số: 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55 hoặc 89.
Cách sử dụng Fibonacci
Những tỷ lệ trong dãy Fibonacci có thể tương ứng và được sử dụng trong Trading theo những công cụ phân tích dưới đây:
Dãy Fibonacci Retracements (Fibonacci thoái lui)
Dãy Fibonacci thoái lui, được dùng để tìm kiếm các khu vực đảo chiều mà thị trường sẽ tự kết thúc quá trình điều chỉnh hay phục hồi kỹ thuật và đồng thời phản ứng của giá tại từng mức cũng cho thấy tầm quan trọng của ngưỡng Fibonacci đó. Đặc biệt các tỷ lệ của dãy Fibonacci, sẽ được sử dụng trong giao dịch ngoại hối nhằm giúp nhà đầu tư tìm ra những mức nằm ngang cụ thể như sau:
- Muốn xác định được mức 61.8%: Chỉ cần chia một con số trong dãy số cho một con số theo ngay sau nó, nhưng cũng nằm trong dãy số.
- Muốn xác định mức 38.2%: Chỉ cần chia một con số trong dãy số cho con số đứng trước cách nó một con số nằm trong dãy số.
- Muốn xác định mức 23.6%: Chia một con số trong dãy số cho con số đứng trước cách nó hai con số nằm trong dãy số.
Thông thường các ngưỡng mức 38.2%, 50% và 61.8% là các ngưỡng mức mà giá có chiều hướng dễ xảy ra đảo ngược nhiều nhất nên được gọi là tỷ lệ vàng. Không những thế, trader có thể sử dụng 3 mức của dãy Fibonacci trong phân tích hồi giá, nhưng các mức sau đây lại không được tính toán từ các con số của dãy Fibonacci mà từ các mức của Fibonacci ở trên.
- Để xác định mức 50%: Thực hiện tính trung bình của mức 61.8% và 38.2%.
- Để xác định mức 76.4%: Có thể cộng chênh lệch dương giữa mức 38.2% và 23.6 với mức 61.8%.
- Để xác định mức 100%: Nên bắt đầu từ nơi chiều hướng trước đó bắt đầu.
Như vậy, khi xác định được tất cả sáu mức hồi giá của dãy Fibonacci, cung cấp cho trader các mức kháng cự và hỗ trợ mà có thể sử dụng trong giao dịch ngoại hối, để đem lại hiệu quả tốt nhất cho nhà đầu tư. Thông qua việc tìm kiếm các ngưỡng kháng cự và hỗ trợ như sau:
- Tìm kiếm đường hỗ trợ: Nên kéo từ đáy của đường Fibo trước đó cho đến đỉnh gần nhất để nhận định các đường hỗ trợ kế tiếp và tiến hành đặt lệnh mua sau đây: 0.236, 0.382, 0.5 và 0.618.
- Tìm kiếm đường kháng cự: Nên kéo từ đỉnh của đường Fibo trước đó đến đáy gần nhất để nhận định các đường kháng cự kế tiếp và tiến hành đặt lệnh bán sau đây: 1.382, 1.618 và 1.786.
Dãy Fibonacci Fans
Đây cũng được biết đến là một công cụ dãy Fibonacci khá hiệu quả trong việc tìm kiếm các ngưỡng kháng cự và hỗ trợ của thị trường. Tuy nhiên, các ngưỡng kháng cự phổ biến của dãy Fibonacci Fan lần lượt sẽ là: 38.2%, 50% và 61.8%. Nếu muốn tạo thành một dãy Fibonacci Fan thì nên thực hiện theo các bước dưới đây:
- Trước tiên, phải tìm kiếm được xu hướng và nhận định ba mức giá của dãy Fibonacci hàng ngang theo thứ tự 61.8%, 50% và 38.2% và có sự liên quan tới chiều hướng đã xác định ở trên.
- Kế tiếp, bắt đầu vẽ một đường dọc cắt qua các mức giá này tại điểm kết thúc của đường xu hướng này. Sau đó, tiếp tục vẽ thêm ba đường, nhưng mỗi đường bắt đầu tại nơi mà xu hướng thực hiện và cắt qua điểm mà đường dọc giao với đường ngang tại các mức giá của dãy Fibonacci.
- Sau khi hoàn thành các bước trên thì chứng tỏ trader có thể vẽ được đường dãy Fibonacci Fan và sử dụng chúng để dự đoán cho các mức giá hỗ trợ và kháng cự tiềm năng đang diễn ra trong xu hướng giá của các đồng tiền.
Cụ thể hơn, có thể sử dụng dãy Fibonacci Fan trên đồ thị GBP/USD, sau mà mỗi một mức giá được tính toán đều căn cứ trên đường chiều hướng vẽ bằng đường màu đỏ và sử dụng các tia này để xác định mức giá tiền năng để có thể vào lệnh hay ra lệnh nếu cặp tiền tệ này bắt đầu đảo chiều hay biến động giảm lại.
Nên lưu ý, cách mà giá của của cặp tiền tệ này dao động xung quanh đường ở giữa của dãy Fibonacci Fan trong một thời gian vào đầu tháng 8 trước khi nó phá vỡ các mức giá đó và bắt đầu di chuyển xuống trong vài ngày sau đó.
Những thông tin của bài viết Sàn Uy Tín về dãy Fibonacci, có thể thấy đây là một công cụ hiệu quả trong thị trường tài chính và Forex, khi mang lại tỷ lệ chính xác cao nên được sử dụng rộng rãi, đặc biệt là Fibonacci thoái lui. Để tăng thêm tính hiệu suất cao thì có thể kết hợp thêm các mô hình nến khác khi giao dịch.
