Margin chứng khoán không còn xa lạ gì với nhà đầu tư tài chính nữa, bởi đây là một công cụ tuyệt vời của những sàn giao dịch chứng khoán, giúp tăng khả năng sinh lời hiệu quả. Tuy nhiên, trader cần hiểu rõ bản chất thực sự của margin trong chứng khoán là gì, để tránh các rủi ro xảy ra. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đầy đủ thông tin về hình thức margin này nhé.

• Holo coin là gì? Holo coin (HOT) có xứng đáng để đầu tư?
• Hợp đồng kỳ hạn là gì? Forward Contract có đặc điểm và ý nghĩa gì?
• Hợp đồng quyền chọn là gì? Ưu và nhược điểm của Option Contract
• Hợp đồng tương lai là gì? Nên đầu tư vào hợp đồng tương lai hay không?

Margin là gì trong chứng khoán?

Margin chứng khoán còn có tên gọi khác là giao dịch ký quỹ chứng khoán, một thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong đầu tư tài chính. Đơn giản thì margin cho phép người giao dịch sử dụng các khoản vay từ công ty môi giới chứng khoán, khi có nhu cầu mua thêm cổ phiếu.

Đồng thời, người chơi sẽ dùng những cổ phiếu này giống như là tài sản thế chấp. Một cơ hội tiềm năng, nhưng cũng mang lại rủi ro cao khi vay giao dịch ký quỹ để đầu tư chứng khoán. Vì vậy, muốn áp dụng margin chứng khoán hiệu quả thì trader cần phải học cách tính margin như sau:

Tỷ lệ ký quỹ hiện tại = Tài sản ròng/ Giá trị danh mục.

Trong đó:

• Tài sản ròng: Giá trị của cổ phiếu mà người chơi đã mua sau khi khấu trừ đi các khoản chi phí vay ký quỹ Margin (Bao gồm cả gốc và lãi).
• Giá trị danh mục: Tổng giá trị cổ phiếu mà người chơi đã mua từ tiền gốc ban đầu và khoản vay nợ từ margin chứng khoán (Bao gồm cả gốc lẫn lãi).

Dễ hiểu hơn thì nhà đầu tư có thể nhìn qua ví dụ minh họa dưới đây:

• TH1: Nhà đầu tư B đang dùng khoản tiền 2 tỷ của mình để mua các cổ phiếu của công ty Vinamilk (VNM) với trị giá tương đương là 2 tỷ. Như vậy trader B đã không có sử dụng đòn bẩy để hỗ trợ đầu tư.
• TH2: Nhà đầu tư C đang dùng số tiền 2 tỷ của mình để mua cổ phiếu công ty Vinamilk với trị giá là 4 tỷ đồng. Cho nên, trader C đã áp dụng đòn bẩy, với số vốn ban đầu chỉ có 2 tỷ nâng lên thành 4 tỷ đồng, tức là trader C đang vay mượn của công ty chứng khoán thêm 2 tỷ đồng.

Như vậy, nếu giá của cổ phiếu VNM tăng lên 20% thì khi đó:

• Nhà đầu tư B sẽ nhận được: 20% X 2 tỷ = 400 triệu đồng (Tương ứng với mức sinh lời 20%).
• Nhà đầu tư C sẽ nhận được: 20% X 4 tỷ =800 triệu đồng (Tương ứng với mức sinh lời so với vốn gốc là 800 triệu/ 2 tỷ =40%).

Ngược lại, nếu giá của cổ phiếu VNM suy giảm xuống còn 15% thì khi đó:

• Nhà đầu tư B sẽ thua lỗ hết 300 triệu, tương ứng với 15%
• Nhà đầu tư C sẽ thua lỗ hết 600 triệu, tương ứng với 30%.

Qua ví dụ minh họa phía trên, có thể nhìn thấy được khi sử dụng margin chứng khoán để đầu tư, sẽ giúp phóng đại kết quả khoản lời hay thua lỗ của người chơi lên gấp nhiều lần.

Margin level là gì?

Margin level hay được gọi là hạn mức ký quỹ được áp dụng rộng rãi trong đầu tư chứng khoán. Cụ thể, margin level chính là tỷ lệ phần trăm dựa vào số lượng vốn của người chơi so với khoản tiền ký quỹ đã được sử dụng.

Margin level đóng vai trò cho phép người giao dịch xác định được khoản vốn còn lại của mình có thể sử dụng để tiến hành mua bán cổ phiếu. Khi mức ký quỹ mang giá trị âm hay bằng 0 thì đồng nghĩa nhà giao dịch không thể thực hiện đầu tư được.

Công thức tính mức ký quỹ như sau:

Margin Level = (Equity/ Used Margin)*100%

Margin chứng khoán khiến thị trường thay đổi như thế nào?

Margin chứng khoán được nhiều trader sử dụng như một công cụ hỗ trợ gia tăng mức lợi nhuận, nhưng cũng đem lại rủi ro cao hơn. Khi áp dụng giao dịch ký quỹ, sẽ khiến cho thị trường có những thay đổi nhất định mà người chơi cần hiểu rõ như sau:

Khi giá cổ phiếu tăng, kéo theo xu hướng tăng trưởng của thị trường: Thời điểm này, nhà giao dịch sẽ được gia tăng lợi nhuận hay giá trị tài sản ròng. Xu hướng đó cũng kéo theo nhiều người mua thêm cổ phiếu, để tiếp tục gia tăng lợi nhuận nhiều hơn và nhanh hơn.

Khi giá cổ phiếu giảm, kéo theo giá trị tài sản ròng suy giảm theo tỷ lệ đòn bẩy mà trader đang sử dụng: Nếu tỷ lệ của margin chứng khoán là 1:1, người chơi sẽ chỉ thua lỗ 1 lượng tương ứng, nhưng nếu tỷ lệ là 1:2 thì có nghĩa trader đang thua lỗ gấp 2 lần so với bình thường.

Như vậy, 2 xu hướng thay đổi thị trường chứng khoán phía trên, chính là kết quả từ quá trình sử dụng margin chứng khoán để đầu tư. Trong trường hợp, giá trị tài sản ròng của người đầu tư đang suy giảm, các nhà môi giới chứng khoán sẽ yêu cầu người chơi bổ sung ký quỹ bằng tiền mặt hay cổ phiếu.

Nếu như trader vẫn chưa bổ sung vào tài khoản, nhà môi giới chứng khoán sẽ yêu cầu người chơi bán một phần cổ phiếu để làm giảm khoản vay về tỷ lệ đòn bẩy quy định. Ngay lúc này, người đầu tư đang phải đối mặt với thuật ngữ margin call và công thức tính margin call như sau:

Giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung = (tỷ lệ ký quỹ – tỷ lệ duy trì)/ (1- tỷ lệ duy trì)* tổng giá trị tài sản trong tài khoản ký quỹ theo giá trị thường

Có nên sử dụng margin chứng khoán hay không?

Thật sự thì việc sử dụng margin chứng khoán sẽ đem lại nhiều cơ hội tiềm năng, nhưng cũng kèm theo không ít rủi ro khiến cho người chơi phải đau đầu. Vậy, có nên sử dụng giao dịch ký quỹ để đầu tư hay không? Để trả lời cho câu hỏi đó thì hãy cùng đi tìm hiểu một số rủi ro khi sử dụng margin mà người chơi cần chú ý đến đó là:

• Rủi ro từ chi phí vay margin: Hiện tại, đa phần các công ty chứng khoán đều quy định mức lãi vay margin chứng khoán dao động từ 11 đến 14%, trong khi đó ngân hàng quy định lãi suất chỉ từ 5 đến 8%. Có thể thấy, phần lãi vay từ giao dịch ký quỹ để chơi chứng khoán cực lớn, nên trader cần hiểu rõ trước khi muốn sử dụng.
• Rủi ro từ biến động giá cổ phiếu: Một số yếu tố cơ bản từ thị trường chung, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp, rủi ro lĩnh vực đầu tư,… Làm cho giá cổ phiếu tăng hay giảm, rất khó để kiểm soát được chúng. Nếu giá cổ phiếu tăng thì nhà đầu tư đang tạo ra nhiều lợi nhuận, nhưng giá đi ngược chiều thì trader sẽ thua lỗ nhiều hơn so với không sử dụng margin.
• Bị động trong giao dịch: Hạn mức vay margin chứng khoán đều được quyết định bởi công ty chứng khoán. Khi giá cổ phiếu trên đà giảm đến một mức độ nào đó, sẽ xuất hiện margin call và yêu cầu người chơi phải bán 1 số lượng cổ phiếu nhất định, để cân bằng lại khoản vốn. Nếu có nhiều người cùng sử dụng margin chứng khoán hay cùng bán cổ phiếu sẽ khiến giá giảm, dẫn đến việc tổn thất tài chính kép.
• Rủi ro từ chính các nhà đầu tư: Kỹ năng phân tích thị trường, dự đoán xu hướng giá cổ phiếu sai lầm, trong khi sử dụng đòn bẩy có tỷ lệ cao và xu hướng thị trường thì đi ngược lại với dự đoán của trader, việc thua lỗ sẽ càng nặng nề hơn.

Mặc dù, người đầu tư thường sử dụng margin chứng khoán để đem lại lợi nhuận hấp dẫn, khi mua thêm cổ phiếu đang trên đà tăng giá. Tuy nhiên, rủi ro khi sử dụng ký quỹ cũng vô cùng lớn, thậm chí khiến cho nhà đầu tư thua trắng, tổn thất tài chính khá nhiều.

Việc có nên sử dụng margin hay không còn tùy thuộc vào trong kỹ năng, kinh nghiệm của từng trader. Theo đó, nhiều chuyên gia đầu tư chỉ khuyên nên sử dụng đòn bẩy tài chính khi đã có kinh nghiệm giao dịch ít nhất từ 3 đến 5 năm, để giảm thiểu tối ưu rủi ro.

Tốt nhất, người giao dịch nên hạn chế việc áp dụng margin chứng khoán trong những lần đầu tư. Chỉ sử dụng khi đã thực sự hiểu rõ bản chất của margin, đánh giá và phân tích thị trường, chắc chắn cơ hội tạo ra thu nhập sẽ cao hơn nhiều so với chi phí vay.

Cách sử dụng margin hiệu quả

Công cụ margin sẽ thực sự tiềm năng khi trader áp dụng đúng cách và những nhà đầu tư mới nên tìm hiểu chi tiết về hình thức giao dịch ký quỹ này, cơ hội rủi ro, cách sử dụng nó như thế nào hiệu quả? Dưới đây sẽ là một số chú ý quan trọng, giúp người chơi nâng cao kỹ năng khi dùng margin trong đầu tư chứng khoán:

• Sử dụng margin với tỷ lệ đòn bẩy 1:0.5 hoặc 1:1 là tối ưu, không nên áp dụng tỷ lệ đòn bẩy quá cao như 1:2, 1:3, 1:4. Việc quản lý tốt hạn mức đòn bẩy sẽ giúp nhà đầu tư thu lợi nhuận theo cách chắc chắn nhất, giảm thiểu được rủi ro thua lỗ lớn. Với những trader lâu năm với kinh nghiệm giao dịch từ 5 đến 7 năm thì có thể dùng tỷ lệ 1:1.5 trở đi để chơi chứng khoán.
• Có những nguyên tắc ký quỹ giao dịch riêng: Tuyệt đối không được sử dụng vượt quá 1% số tiền đang có trong tài khoản để tiến hành quá trình giao dịch ký quỹ. Nguyên tắc hạn chế rủi ro tài chính từ chính các biến động khó kiểm soát trên thị trường.
• Sử dụng margin chứng khoán vào những loại hình cổ phiếu mang tính thanh khoản tốt, hay giao dịch ngắn hạn hoặc lướt sóng. Điều này sẽ giúp cho người chơi nhanh chóng thoát khỏi tình trạng thua lỗ do không bán được cổ phiếu, khi đang trên đà giảm giá.
• Khi bắt được cổ phiếu trong giai đoạn cuối sóng thì có thể áp dụng margin chứng khoán, nếu nhà giao dịch đã mua được cổ phiếu với mức giá rẻ. Lúc này, thị trường đang ở trạng thái xu hướng di chuyển lên, với các dấu hiệu tạo đỉnh rõ ràng nhất.

Margin chứng khoán giống như một con dao hai lưỡi, nếu trader sử dụng đúng cách thì sản sinh lợi nhuận hấp dẫn, nhưng chỉ cần một sai lầm sẽ dẫn đến thua lỗ cao. Do đó, người chơi cần cẩn thận khi sử dụng, bởi công cụ này chỉ dành cho trader nào có kinh nghiệm, hiểu rõ thị trường mới phát huy tối đa tính năng của ký quỹ. Hy vọng, chia sẻ của Sanuytin.com sẽ giúp trader biết được khi nào nên và không nên dùng margin.