Hợp đồng kỳ hạn là gì? Forward Contract có đặc điểm và ý nghĩa gì?

Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) là hình thức phổ biến để đầu tư vào thị trường chứng khoán. Đây còn được gọi là văn bản xác nhận mối quan hệ của bên mua và bên bán trong quá trình giao dịch tài sản. Vậy chính xác thì hợp đồng kỳ hạn là gì? Đặc điểm và ý nghĩa của Forward Contract? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Hợp đồng kỳ hạn là gì?

Hợp đồng kỳ hạn hay được gọi là Forward Contract – Một thỏa thuận mua và bán một tài sản trong tương lai với một mức giá xác định trước. Nói cách khác, hợp đồng kỳ hạn bảo vệ quyền lợi của người mua khỏi những biến động giá cả thị trường.

Ví dụ hợp đồng kỳ hạn

Một người B có 2.000.000 giạ ngô để bán trong sáu tháng và giá ngô hiện tại là 4,30 USD một giạ. Tuy nhiên, ông lo ngại rằng giá ngô sẽ thay đổi sau thời gian 6 tháng như sau:

• Giá không thay đổi: Giá mỗi giạ là 4,30 USD. Đơn vị sản xuất hoặc tổ chức tài chính không nợ tiền trong trường hợp này và hợp đồng đã bị chấm dứt.
• Giá ngô cao hơn giá hợp đồng 5 USD một giạ: Đơn vị sản xuất nợ tổ chức 1,4 triệu USD hoặc chênh lệch giữa giá giao ngay hiện tại và giá hợp đồng là 4,30 USD.
• Thấp hơn so với giá hợp đồng là 3,50 USD một giạ: Đơn vị sản xuất nhận được 1,6 triệu USD hoặc chênh lệch giữa giá hợp đồng 4,30 USD và giá giao ngay hiện tại.

Như vậy, người B sẽ ký hợp đồng kỳ hạn sáu tháng với một công ty tài chính để bán 2.000.000 giạ ngô với mức giá là 4.30 USD/giạ.

Phân loại hợp đồng kỳ hạn trên thị trường

Hợp đồng kỳ hạn là một loại hình đầu tư phổ biến trên thị trường hiện nay. Nhiều chủ thể tại Việt Nam có thể tham gia Forward Contract, bao gồm ngân hàng, công ty xuất nhập khẩu, tổ chức tài chính. Một số loại hợp đồng thông dụng như sau:

• Hợp đồng kỳ hạn cổ phiếu (Equity Forward Contract): Tài sản cơ bản của hợp đồng kỳ hạn này là cổ phiếu.
• Hợp đồng kỳ hạn trái phiếu (Forward Contract on Bond): Tài sản cơ bản của hợp đồng kỳ hạn này là trái phiếu.
• Hợp đồng kỳ hạn hàng hóa (Commodity Forward): Tài sản cơ bản của hợp đồng kỳ hạn này là cà phê, ngô, dầu thô, lúa gạo,..
• Hợp đồng giao dịch tiền tệ kỳ hạn (Currency Forward Contract): Hợp đồng kỳ hạn này đại diện cho một thỏa thuận giữa các bên để mua hoặc bán một lượng ngoại tệ ở một tỷ giá xác định, vào một ngày trong tương lai đã ký.
• Hợp đồng lãi suất kỳ hạn (Forward Rate Agreement- FRA): Hợp đồng kỳ hạn này chỉ ra rằng các bên đã đồng ý với một mức lãi suất trong tương lai phải trả vào ngày thanh toán đã ký.
• Hợp đồng kỳ hạn không giao dịch (Non Deliverable Forward – NDF): Hợp đồng kỳ hạn này được giải quyết thông qua một thỏa thuận giao dịch tiền mặt chứ không phải là tài sản ban đầu.

Đặc điểm của Forward Contract là gì?

Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) có những đặc điểm cơ bản như sau:

• Hai bên không thanh toán, trao đổi tài sản cơ sở vào ngày ký kết hợp đồng. Điều này sẽ được thực hiện vào ngày đáo hạn.
• Vào ngày đáo hạn, các bên phải tuân theo các điều khoản của hợp đồng.
• Hợp đồng kỳ hạn được hai bên thỏa thuận và ký kết mà không sử dụng trung gian hoặc thanh toán phí.
• Tài sản cơ bản là bất kỳ tài sản nào không yêu cầu khối lượng, chất lượng hoặc giá trị được tiêu chuẩn hóa, chẳng hạn như hợp đồng tương lai.
• Hợp đồng kỳ hạn, không giống như hợp đồng tương lai, chỉ được giao dịch trên thị trường phi tập trung (OTC).
• Người tham gia hợp đồng kỳ hạn có thể đóng một vị thế bằng cách mở một vị thế đảo ngược trên một hợp đồng kỳ hạn tương tự.
• Không cần phải thực hiện ký quỹ
• Tính thanh khoản thấp của hợp đồng kỳ hạn làm tăng rủi ro.

Ý nghĩa và rủi ro của hợp đồng kỳ hạn trên thị trường

Ý nghĩa của Forward Contract

Ý nghĩa cơ bản nhất của hợp đồng kỳ hạn là bảo vệ quyền lợi cho mọi người trước những biến động của giá cả hàng hóa, tài sản tài chính hoặc lãi suất. Các hợp đồng kỳ hạn được các doanh nghiệp sử dụng để ấn định chi phí, điển hình là chi phí nguyên liệu thô, nhằm hạn chế rủi ro tình trạng giá leo thang.

Hợp đồng kỳ hạn chủ yếu được sử dụng bởi các ngân hàng thương mại, các tập đoàn đa quốc gia, hoặc các nhà đầu tư tài chính, cũng như các công ty xuất nhập khẩu chịu ảnh hưởng nhiều nhất của biến động tiền tệ. Đây là một công cụ hiệu quả để giảm thiểu rủi ro tỷ giá hối đoái.

Rủi ro của Forward Contract

Rủi ro thanh khoản

Tại Việt Nam, thị trường kỳ hạn không phát triển như thị trường tương lai. Do là hợp đồng riêng biệt giữa hai bên và không được niêm yết trên bất kỳ sàn giao dịch nào nên Forward Contract không được giao dịch trên thị trường dẫn đến tính thanh khoản thấp.

Hơn nữa, rất khó để chuyển nhượng hoặc đóng hợp đồng với vị thế đối lập nếu nhận thấy rủi ro cao hoặc nhu cầu đối với tài sản cơ bản thay đổi.

Rủi ro thanh toán

Thứ nhất là không có tiền đặt cọc giữa các bên và thứ hai là không có trung gian làm đại lý thanh toán bù trừ, đồng thời, lãi lỗ của hợp đồng kỳ hạn sẽ được thanh toán khi hợp đồng hết hạn. Do đó, hợp đồng kỳ hạn có rủi ro thanh toán cao, trong khi hợp đồng tương lai có thể phòng ngừa loại rủi ro này.

Các yếu tố tạo thành hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract)

Trên thực tế, có nhiều yếu tố góp phần hình thành hợp đồng kỳ hạn. Tuy nhiên, việc mua bán cũng như các bên trong hợp đồng xác định điều này.

Các tài sản cơ sở mua bán:

• Tài sản có thực: Gạo, lúa, cao su, cà phê, lương thực,…
• Tài sản tài chính: Tiền tệ, cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán,…

Các bên tham gia hợp đồng:

• Người mua – Long Position: Một bên đã đồng ý mua tài sản với số lượng xác định tại một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá đã được thỏa thuận.
• Người bán – Short Position: Một bên đã đồng ý bán tài sản với một số tiền xác định vào một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá đã được thỏa thuận.
• Thời điểm xác định trong tương lai: Đây là thời điểm thanh toán hợp đồng giữa các công ty với nhau. Nói cách khác, đây là khoảng thời gian khi ký kết hợp đồng đến ngày thanh toán hay còn gọi là thời gian đáo hạn.
• Giá kỳ hạn hay giá thanh toán hợp đồng: Đây là giá thanh toán trong tương lai hiện tại. Khái niệm này áp dụng cho tài sản cơ bản, tiền thưởng và được tính bằng giá giao ngay và lãi suất thị trường.

Ưu nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn

Ưu điểm

• Forward Contract là một kế hoạch để các doanh nghiệp phòng ngừa những biến động thất thường về giá cả hàng hóa, tài sản tài chính hoặc lãi suất, nó được sử dụng để cố định các chi phí của doanh nghiệp ở một mức giá định trước bất kể biến động thị trường về giá và hạn chế rủi ro leo thang giá
• Do đây là thỏa thuận riêng giữa hai bên nên quy cách hàng hóa giao dịch không cần chuẩn hóa về thời gian thực hiện hợp đồng, thời gian giao dịch hợp đồng, quy mô hợp đồng.

Nhược điểm

• Tính thanh khoản thấp: Các bên không được ấn định trước vị trí của mình trong hợp đồng. Ví dụ như, nếu không có lợi nhuận, sẽ không thể bán hoặc hủy hợp đồng nếu cảm thấy thua lỗ và không có nhu cầu về tài sản cơ sở.
• Rủi ro cao: Do không có trung gian bảo lãnh nên sẽ có rủi ro một trong các bên tham gia khi không thể thực hiện hợp đồng. Ví dụ như, nếu tài sản cơ sở giảm giá quá mạnh dẫn đến thua lỗ lớn, người mua có thể từ chối mua theo đúng cam kết trong hợp đồng.

Sự khác nhau giữa hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai

Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai đều là thỏa thuận mua hoặc bán hàng hóa với mức giá định trước trong tương lai. Tuy nhiên, cả hai hợp đồng này lại có một số điểm khác biệt sau:

Sanuytin.com đã chia sẻ toàn bộ thông tin cần thiết về hợp đồng kỳ hạn là gì? Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho nhà đầu tư nhiều thông tin hữu ích khi giao dịch Forward Contract. Tuy nhiên, do tính thanh khoản thấp và rủi ro cao, hãy phát triển một chiến lược giảm thiểu rủi ro hiệu quả. Chúc nhà giao dịch sẽ thành công.