Cổ phiếu ESOP là gì? Một dạng cổ phiếu thường được nhiều doanh nghiệp lớn tại Việt Nam phát hành với mục đích khích lệ nhân viên có nhiều đóng góp cho công ty. Muốn hiểu rõ hơn về loại cổ phiếu hay có nên đầu tư vào nó không? Hãy cùng đi phân tích trong bài viết sau đây nhé.
Cổ phiếu ESOP là gì?
ESOP có tên đầy đủ là Employee Stock Ownership Plan. Đây chính là một loại cổ phiếu thường được nhiều công ty lớn trên thị trường Việt Nam phát hành, nó giống như một phần thưởng dành cho nhân viên công ty đã làm việc lâu năm hay có thành tích tốt trong công ty.
Cổ phiếu ESOP là gì hay còn được biết đến là cổ phiếu thưởng sẽ được các công ty lớn phát hành, nên nó rất có giá trị với mức giá ưu đãi dành cho nhân viên đang hoạt động tại công ty. Tuy nhiên, mỗi một đơn vị hay doanh nghiệp sẽ có những nguyên tắc khác nhau để đánh giá được năng lực của nhân viên được nhận cổ phiếu ESOP.
Quy định về phát hành cổ phiếu ESOP là gì?
Để một công ty có đủ điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP thì bắt buộc phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí như sau:
- Đơn vị là một công ty đại chúng, có chiến lược phát hành cổ phiếu ESOP đã được đại hội đồng cổ đông trong công ty chấp thuận.
- Số lượng cổ phiếu ESOP là gì được phát hành trong một năm đều không được vượt quá mức 5% tổng số cổ phiếu hiện đang được lưu hành của công ty.
- Doanh nghiệp phải đảm bảo đầy đủ tiêu chí về nguồn vốn, dựa vào những báo cáo tài chính đã được kiểm chứng từ các danh mục như: Lợi nhuận sau thuế khi chưa phân phối hay thặng dư nguồn vốn, quỹ đầu tư phát triển,…
- Công ty phải quy định rõ ràng về điều kiện để nhân viên được hưởng cổ phiếu thưởng hay có thể tiến hành trên các quy định như: Xác định được mức giá bán, định lượng số cổ phiếu sẽ được chia cho nhân viên công ty trong danh sách cùng thời gian phân phối thật chi tiết.
Về nguồn vốn của công ty, thì cũng sẽ có một số nguyên tắc như sau:
- Doanh nghiệp đại chúng thực ra là công ty mẹ đã phát hành ra những cổ phiếu ESOP và nguồn vốn đều phải được căn cứ vào các báo cáo tài chính của chính công ty mẹ.
- Tuy nhiên, nguồn vốn để phát hành được cổ phiếu thưởng sẽ không được vượt quá nguồn lợi nhuận sau thuế chưa được phân phối.
- Doanh nghiệp phải có nguồn vốn không được cao hơn lợi nhuận sau thuế chưa được phân phối, tốt nhất là nên theo báo cáo tài chính.
- Tuy nhiên, nguồn vốn lại thường cao hơn lợi nhuận sau thuế chưa được phân phối dựa trên các báo cáo tài chính từ chính công ty mẹ. Thời điểm này, doanh nghiệp chỉ được sử dụng nguồn vốn từ lợi nhuận sau thuế khi đã được chuyển đổi từ những chi nhánh về đến công ty mẹ.
- Doanh nghiệp phát hành được cổ phiếu ESOP là gì phải đảm bảo yêu cầu: Tổng giá trị nguồn vốn trên không được thấp hơn tổng giá trị nguồn vốn đã tăng thêm dựa trên kế hoạch đã được đại hội đồng cổ đông phê duyệt.
Mục đích công ty phát hành ESOP là gì?
Phần thưởng để khích lệ đóng góp của nhân viên
Hiện nay, đa số các công ty đã và đang áp dụng nhiều hình thức khen thưởng, động viên dành cho nhân viên đang làm việc tại công ty với nhiều cách thức khác nhau. Theo như học thuyết của Maslow đã nói rằng: “Khi nhân viên được công nhận giá trị năng lực của họ thì sẽ có nhiều động lực để làm tốt công việc hơn.”
Vì vậy, không chỉ giải thưởng bằng tiền mặt hay voucher,… thay vào đó các công ty đã tiến hành tạo thêm động lực cho nhân viên làm việc thông qua chiến lược ESOP, nhằm để công nhận nhân viên sẽ trở thành một phần của doanh nghiệp thay vì chỉ cho họ làm công ăn lương bình thường.
Điều này sẽ làm cho nhân viên có tinh thần trách nhiệm trong công việc hơn, họ sẽ không ngừng nỗ lực cống hiến sức lực cho công ty, đem lại sự tăng trưởng mạnh hơn cho doanh nghiệp. Tất cả đều nhờ vào chính sách khích lệ của công ty này.
Ngoài ra, việc công ty áp dụng cổ phiếu ESOP là gì để làm phần thưởng cho nhân viên, một phần giúp cho họ giảm bớt mức thuế thu nhập. Nếu nhân viên đã sở hữu được cổ phiếu thưởng thì cũng đồng nghĩa việc họ phải có trách nhiệm với công ty, giúp cho công ty phát triển cũng chính là bảo toàn lợi ích của chính họ.
Trường hợp, doanh nghiệp ngày càng tăng trưởng thì lợi nhuận về cổ phiếu ESOP của chính họ sẽ càng cao hơn và ngược lại công ty phát triển chậm thì lợi nhuận cổ phiếu thưởng sẽ thấp đi.
Giúp các công ty tăng nguồn vốn chủ sở hữu
Hình thức thưởng bằng cổ phiếu ESOP không có nghĩa sẽ thanh toán tiền mặt cho nhân viên công ty mà thực sự chỉ thông qua số lượng cổ tức này thì nguồn vốn chủ sở hữu sẽ càng được vững vàng và duy trì lâu để tái đầu tư vào trong các dự án kinh doanh mới hơn.
Mặc dù, những người sở hữu được số cổ phiếu ESOP là gì này thông thường là những người lao động nhưng công ty chỉ được phép dùng đến quỹ đầu tư để tìm kiếm lợi nhuận giúp làm tăng thêm giá trị của công ty. Từ đó, làm tăng thêm thị giá của cổ phiếu trong tương lai.
Trường hợp, nhân viên muốn nghỉ hưu hay rời bỏ doanh nghiệp thì số cổ phiếu ESOP này sẽ lập tức được chuyển nhượng từ nhân viên này sang nhân viên khác hoặc giám đốc công ty sẽ tiến hành mua lại số cổ phiếu này theo đúng giá trên thị trường. Chính vì thế mà nguồn vốn chủ sở hữu dưới phương thức cổ phiếu ESOP luôn luôn được duy trì theo thời gian thay vì phải thanh toán tiền mặt cho nhân viên của mình khi phải khen thưởng.
Những ảnh hưởng đến nhà đầu tư từ cổ phiếu ESOP là gì?
Khi các công ty phát hành cổ phiếu thưởng sẽ luôn nhận được nhiều sự quan tâm lớn đến từ cộng đồng nhà đầu tư. Vậy nó sẽ tác động gì đến nhà đầu tư hay cách để hạn chế rủi ro từ cổ phiếu ESOP là gì? Dưới đây sẽ là một số yếu tố ảnh hưởng đến nhà đầu tư đang sở hữu cổ phiếu thưởng như sau:
- Khi phát hành cổ phiếu ESOP làm cho tốc độ pha loãng của cổ phiếu cũng tăng lên và điều này sẽ gây tác động đến lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu thông thường cũng sẽ bị giảm theo, nếu tốc độ tăng trưởng lại thấp hơn tốc độ pha loãng.
- Trường hợp các cổ phiếu ESOP là gì được phát hành trên thị trường với số lượng rất lớn sẽ tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực về mức giá của cổ phiếu. Thời điểm này, tình hình giá của cổ phiếu công ty sẽ không còn nằm ở trạng thái cân bằng.
Muốn đảm bảo được hiệu quả từ chương trình cổ phiếu ESOP đối với nhân viên công ty thì nên hạn chế tối đa những tác động đến nhà đầu tư hay cổ đông của công ty cũng cần phải đáp ứng đầy đủ hai tiêu chí như sau:
- Kế hoạch phát hành cổ phiếu ESOP là gì đều phải đồng nhất với sự tăng trưởng của công ty và phải căn cứ vào trong quá trình hoạt động kinh doanh hàng năm để có thể xây dựng kế hoạch cổ phiếu thưởng thích hợp.
- Nên đã sở hữu đầy đủ các tiêu chí hay điều kiện đi kèm theo thích hợp với từng đối tượng được hưởng cổ phiếu ESOP cũng như phía bên ban tổ chức chương trình cổ phiếu thưởng này.
Cách tính cổ phiếu ESOP
Để tính toán được số lượng cổ phiếu ESOP ở mỗi công ty thì tốt nhất nên dựa trên lợi nhuận sau thuế cùng số lượng cổ phiếu đang được lưu hành trên thị trường. Đơn giản hơn thì có thể nhìn vào quá trình tăng trưởng của cổ phiếu ở tập đoàn thế giới di động trong từng năm qua khi tập đoàn đã liên lục cho phát hành cổ phiếu ESOP
Nếu dựa vào % tăng trưởng của lợi nhuận sau thuế (LNST) thì tỷ lệ tăng trưởng LNST >10%, nên suy ra % ESOP dự kiến sẽ có công thức tính như sau:
%ESOP = % tăng trưởng LNST x 0.1% (Số lượng phát hành cổ phiếu đều không được vượt quá 3% lượng cổ phiếu hiện đang được lưu hành trên thị trường)
Nếu % tăng trưởng của LNST <10% nên có thể suy ra %ESOP = 0%. Điều này cho thấy, mức giá đang phát hành cho nhân viên sẽ dao động trong khoảng từ 10.000đ cho đến 50% giá trị hiện tại trên thị trường.
Có nên mua cổ phiếu ESOP không?
Những cổ phiếu ESOP thường được các công ty đại chúng phát hành và chúng đều mang giá trị tương đương với những cổ phiếu hiện hành khác trên thị trường. Do đó, nhiều nhà đầu tư lại do dự không biết có nên đầu tư vào cổ phiếu ESOP hay không?
Đặc điểm của cổ phiếu ESOP là gì thường được lên chiến lược và thời gian công bố phát hành khi đã đảm bảo đầy đủ về điều kiện và kèm theo danh sách nhân viên trong doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn được quyền mua cổ phiếu thì nhân viên sẽ trực tiếp mua các cổ phiếu ESOP là gì tại công ty phát hành, nhưng với mức giá ưu đãi.
Nhưng quan trọng là còn phụ thuộc vào trong nguyên tắc hay điều kiện của mỗi công ty, mà sẽ có phân chia cổ phiếu ESOP thành kiểu hạn chế hay tự do chuyển nhượng. Với các nhà đầu tư bình thường mà không phải là thành viên của công ty thì cổ phiếu ESOP là gì sẽ không là lựa chọn lý tưởng để đầu tư.
Bởi theo các quy định của doanh nghiệp phát hành các cổ phiếu thưởng thì cổ phiếu ESOP không được phát hành ra bên ngoài thị trường mà chỉ được chuyển nhượng trong nội bộ của công ty thôi. Cho nên, cổ phiếu ESOP sẽ không thích hợp cho nhà đầu tư bình thường.
Toàn bộ thông tin về cổ phiếu ESOP là gì? đã được Sanuytin.com chia sẻ đến nhà đầu tư, hy vọng trader sẽ nắm bắt được kiến thức về cổ phiếu cũng như việc đầu tư nó có đem lại thu nhập hay không. Hãy chắc chắn là trader đã am hiểu kỹ về cổ phiếu trước khi đầu tư để hạn chế rủi ro xảy ra.
