Bản chất thị trường Forex – Thị trường ngoại hối là nơi mà tiền tệ có mệnh giá của một loại tiền này được mua và bán bằng loại tiền có mệnh giá tiền tệ khác. Nó cung cấp cấu trúc vật chất và thể chế mà qua đó tiền tệ của một quốc gia được trao đổi cho đồng tiền của một quốc gia khác, tỷ giá hối đoái giữa các loại tiền tệ được xác định và các giao dịch ngoại hối về mặt vật lý.
Mục đích chính của thị trường này là cho phép chuyển giao sức mua bằng tiền tệ này sang tiền tệ khác. Ví dụ, một nhà xuất khẩu Nhật Bản bán ô tô cho một đại lý Hoa Kỳ với giá đô la và một nhà sản xuất Hoa Kỳ bán sản phẩm cho một Công ty Nhật Bản với giá yên. Công ty Hoa Kỳ sẽ muốn nhận thanh toán bằng đô la, trong khi nhà xuất khẩu Nhật Bản sẽ muốn đồng yên.
Sẽ rất bất tiện cho những người mua và người bán ngoại hối riêng lẻ khi tìm hiểu nhau. Vì vậy, bản chất thị trường Forex là phát triển để hoạt động như một trung gian. Đây là thị trường tài chính lớn nhất trên thế giới với giá cả biến động và tiền tệ được giao dịch hàng giờ trong mỗi ngày làm việc.
Đây là thị trường tài chính lớn nhất trên thế giới có doanh thu hàng ngày hơn 1600 tỷ đô la vào năm 2001. Phần lớn giao dịch được tính bằng một số lượng nhỏ các loại tiền tệ như Đô la Mỹ, Deutschemark (DM), Yên, Bảng Anh, Franc Thụy Sĩ và đô la Canada.
Thị trường ngoại hối có hai loại: thị trường bán lẻ và thị trường bán buôn, còn được gọi là thị trường liên ngân hàng. Thị trường bán lẻ chỉ gồm những nhà giao dịch nhỏ lẻ. Tổng kim ngạch trên thị trường bán lẻ rất nhỏ.
Thị trường bán buôn bao gồm các ngân hàng thương mại lớn, các nhà môi giới ngoại hối trên thị trường liên ngân hàng, các khách hàng thương mại, chủ yếu là MNC và các Ngân hàng Trung ương tham gia vào thị trường để làm dịu biến động tỷ giá hối đoái hoặc để duy trì tỷ giá hối đoái mục tiêu.
Hơn 90% tổng khối lượng giao dịch được thể hiện bằng các giao dịch liên ngân hàng và 10% còn lại là các giao dịch giữa các ngân hàng và khách hàng phi ngân hàng của họ. Cần lưu ý rằng sự can thiệp của Ngân hàng Trung ương liên quan đến việc mua hoặc bán trên thị trường thường không thể phân biệt được với các giao dịch ngoại hối của các ngân hàng thương mại hoặc của các bên tham gia khác.
Giao dịch ngoại hối tương tự như thị trường chứng khoán mua bán qua quầy. Bởi bản chất thị trường Forex không có thị trường vật chất tập trung (ngoại trừ một vài nơi ở Châu Âu và thị trường kỳ hạn của Thị trường tiền tệ quốc tế của Chicago Mercantile Exchange) và không có thời gian đóng mở cố định.
Việc mua bán ngoại hối được thực hiện qua điện thoại, telex, thiết bị đầu cuối máy tính và các phương tiện liên lạc điện tử khác. Các loại tiền tệ và mức độ tham gia của mỗi loại tiền tệ trên thị trường này phụ thuộc vào các quy định địa phương khác nhau giữa các nước.
Điều thú vị cần lưu ý là phần lớn doanh thu trên thị trường hối đoái quốc tế được thể hiện bằng các giao dịch đầu cơ.
Thị trường ngoại hối ở Ấn Độ tương đối rất nhỏ. Những người chơi chính trên thị trường đó là RBI, các ngân hàng và các doanh nghiệp kinh doanh. Thị trường ngoại hối Ấn Độ được kiểm soát và điều tiết bởi RBI. RBI đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết tỷ giá hàng ngày.
Những thành viên tham gia vào thị trường Forex
Những người tham gia thị trường ngoại hối có thể được phân thành năm nhóm chính: Ngân hàng thương mại, môi giới ngoại hối, Ngân hàng Trung ương, MNCs và cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.
Ngân hàng Thương mại
Các bên tham gia chính trên thị trường ngoại hối là các ngân hàng thương mại lớn, những người cung cấp cốt lõi cho thị trường. Có khoảng 100 đến 200 ngân hàng trên toàn cầu đang tích cực “tạo ra thị trường” trong lĩnh vực ngoại hối. Các ngân hàng này, phục vụ khách hàng bán lẻ của họ, khách hàng ngân hàng, trong việc thực hiện thương mại nước ngoài hoặc đầu tư quốc tế vào các tài sản tài chính yêu cầu ngoại hối.
Các ngân hàng này hoạt động trên thị trường ngoại hối ở hai cấp độ. Ở cấp độ bán lẻ, họ giao dịch với khách hàng, tập đoàn, nhà xuất khẩu, v.v. Còn với cấp độ bán buôn, ngân hàng thương mại thường đóng vai trò như một nhà môi giới ngoại hối trực tuyến hoặc họ sẽ thông qua các nhà môi giới chuyên biệt.
Phần lớn các hoạt động trên thị trường ngoại hối được thực hiện trong một thị trường bán buôn liên ngân hàng, một mạng lưới các ngân hàng và nhà môi giới quốc tế lớn. Bất cứ khi nào một ngân hàng mua một loại tiền tệ trên thị trường ngoại tệ, nó đồng thời bán một loại tiền tệ khác.
Một ngân hàng đã cam kết mua một loại tiền cụ thể nhất định được cho là có vị thế mua trong loại tiền đó. Vị thế bán xảy ra khi ngân hàng cam kết bán số lượng tiền tệ đó vượt quá cam kết mua nó.
Nhà môi giới ngoại hối
Các nhà môi giới ngoại hối cũng hoạt động trên thị trường tiền tệ quốc tế. Họ đóng vai trò là đại lý tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch giữa các đại lý. Không giống như các ngân hàng, các nhà môi giới chỉ đóng vai trò là người mai mối và không đặt tiền của họ vào rủi ro.
Họ chủ động và liên tục theo dõi tỷ giá hối đoái do các ngân hàng quốc tế lớn đưa ra thông qua các hệ thống máy tính như Reuters và có thể nhanh chóng tìm thấy một bên trao đổi giao dịch với khách hàng mà không cần tiết lộ danh tính của một trong hai bên cho đến khi giao dịch được thỏa thuận. Đây là lý do tại sao các nhà giao dịch liên ngân hàng chủ yếu sử dụng một nhà môi giới để phổ biến càng nhanh càng tốt một báo giá tiền tệ cho nhiều nhà giao dịch khác.
Ngân hàng Trung ương
Một nhân tố quan trọng khác trên thị trường nước ngoài là Ngân hàng Trung ương của các nước. Các Ngân hàng Trung ương thường xuyên can thiệp vào thị trường để duy trì tỷ giá hối đoái của đồng tiền của họ trong một phạm vi mong muốn và làm dịu các biến động trong phạm vi đó. Mức độ can thiệp của ngân hàng sẽ phụ thuộc vào chế độ tỷ giá hối đoái của Ngân hàng Trung ương của quốc gia đó.
MNCs
MNCs là những tổ chức phi ngân hàng tham gia chính trên thị trường kỳ hạn, khi họ trao đổi các dòng tiền liên quan đến các hoạt động đa quốc gia của mình. Các MNC thường ký hợp đồng thanh toán hoặc nhận các khoản tiền cố định bằng ngoại tệ vào các ngày trong tương lai, do đó, họ phải chịu rủi ro ngoại tệ. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến các tôt chức phi ngân hàng thường để tâm đến các dòng tiền trong tương lai thông qua thị trường hối đoái kỳ hạn liên ngân hàng.
Cá nhân và doanh nghiệp nhỏ
Các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ cũng sử dụng thị trường ngoại hối để tạo điều kiện thực hiện các giao dịch thương mại hoặc đầu tư. Nhu cầu nước ngoài của những người chơi này thường nhỏ và chỉ chiếm một phần nhỏ trong tất cả các giao dịch ngoại hối. Ngay cả khi đó họ vẫn là những người tham gia rất quan trọng trên thị trường. Một số người tham gia sử dụng thị trường để phòng ngừa rủi ro ngoại hối.
Các phân đoạn của thị trường ngoại hối
Có hai phân khúc thị trường ngoại hối: Thị trường giao ngay và thị trường kỳ hạn.
Thị trường Giao ngay
Trên thị trường giao ngay tiền tệ được trao đổi ngay tại chỗ. Thị trường này được sử dụng khi một công ty muốn thay đổi một loại tiền tệ khác ngay tại chỗ, bằng một thủ tục rất đơn giản. Chủ ngân hàng có thể xử lý giao dịch cho công ty hoặc có thể để ngân hàng khác xử lý.
Trong vòng vài phút, công ty biết chính xác có bao nhiêu đơn vị của một loại tiền tệ sẽ được nhận hoặc thanh toán cho một số lượng nhất định của một loại tiền tệ khác.
Ví dụ, một công ty Hoa Kỳ muốn mua 4000 cuốn sách từ một nhà xuất bản của Anh. Nhà xuất bản muốn có bốn nghìn Bảng Anh cho cuốn sách để công ty Mỹ cần đổi một số đô la của mình sang bảng Anh để thanh toán cho các cuốn sách. Nếu Bảng Anh đang được trao đổi, chẳng hạn, với 1,70 đô la Mỹ, thì 4.000 bảng Anh bằng 6800 đô la.
Công ty Hoa Kỳ chỉ cần trả 6800 đô la cho ngân hàng của mình và ngân hàng đổi số đô la đó lấy 4000 bảng Anh để trả cho Nhà xuất bản Anh.
Trong thị trường giao ngay rủi ro luôn liên quan đến bất kỳ loại tiền tệ nào. Bất kể công ty nắm giữ hoặc dự kiến nắm giữ loại tiền tệ nào, tỷ giá hối đoái có thể thay đổi và công ty có thể kết thúc bằng một loại tiền tệ giảm giá trị nếu nó không may mắn hoặc không cẩn thận.
Cũng có những rủi ro mà những gì công ty nợ hoặc sẽ nợ có thể được trình bày bằng một loại tiền tệ trở nên có giá trị hơn và như vậy có thể khó lấy và sử dụng để thanh toán hơn.
Thị trường kỳ hạn
Thị trường kỳ hạn đã ra đời để tránh những bất ổn. Trong thị trường kỳ hạn, một hợp đồng kỳ hạn về loại tiền tệ sẽ được giao dịch, thời điểm trao đổi diễn ra, bao nhiêu loại tiền tệ được tham gia và hợp đồng mà mỗi bên được ký kết giữa các công ty.
Với hợp đồng này, một công ty loại bỏ được rủi ro tỷ giá hối đoái khi không biết mình sẽ nhận được gì hoặc phải trả những gì trong tương lai. Tuy nhiên, có thể lưu ý rằng bất kỳ khoản lợi nhuận nào cũng có thể xảy ra, khi thay đổi tỷ giá hối đoái.
Ví dụ: giả sử rằng giá kỳ hạn chín mươi ngày của bảng Anh là 2.000 (US 2,00$ cho mỗi £) hoặc được báo giá 0,5000£ cho mỗi đô la Mỹ và giá giao ngay hiện tại là US 1,650$. Nếu một công ty ký hợp đồng kỳ hạn với tỷ giá hối đoái kỳ hạn, thì nó chỉ ra sự ưu tiên đối với tỷ giá kỳ hạn này so với tỷ giá không xác định sẽ được niêm yết trong 90 ngày kể từ bây giờ trên thị trường giao ngay.
Tuy nhiên, nếu giá giao ngay của đồng bảng Anh tăng 100% trong 90 ngày tới, đồng bảng Anh sẽ là 3,3000 đô la Mỹ và 5,00,000 bảng Anh có thể được chuyển đổi thành 1,650,000 đô la Mỹ. Do đó, thị trường kỳ hạn có thể loại bỏ sự không chắc chắn không biết công ty sẽ nhận hoặc trả bao nhiêu.
Chức năng của thị trường ngoại hối
Thị trường ngoại hối đóng một vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh doanh của một quốc gia, vì bản chất thị trường Forex là thực hiện một số chức năng hữu ích như sau:
- Thị trường ngoại hối chuyển giao sức mua giữa các quốc gia khác nhau, dẫn đến tăng cường tính khả thi của thương mại quốc tế và đầu tư ra nước ngoài.
- Nó hoạt động như một trọng tâm, theo đó giá được thiết lập cho các loại tiền tệ khác nhau.
- Với sự trợ giúp của thị trường ngoại hối các nhà đầu tư có thể tự bảo vệ hoặc giảm thiểu rủi ro mất mát do thay đổi tỷ giá hối đoái theo hướng bất lợi.
- Thị trường ngoại hối cho phép các nhà giao dịch xác định các cơ hội phi rủi ro và kinh doanh chênh lệch giá.
Kết luận
Tóm lại, bản chất thị trường Forex là nơi để nhà giao dịch có thể trao đổi, mua hoặc bán các loại tiền tệ giữa các quốc gia với nhau. Đây là thị trường dễ kiếm lợi nhuận, nhưng cũng chứa đựng rất nhiều rủi ro. Chính vì vậy, những chiến binh mới nên cân nhắc việc tham gia vào thị trường này.
