Bất cứ lĩnh vực đầu tư nào cũng vậy, để quá trình giao dịch diễn ra thuận lợi thì trader cần nắm vững các quy định. Và chứng khoán cũng không ngoại lệ, khi có nhiều luật chứng khoán được cơ quan nhà nước ban hành. Trong bài viết hôm nay, cùng tìm hiểu những nội dung cơ bản về luật chứng khoán có hiệu lực hiện nay.
- Hướng dẫn nạp và rút tiền tại XM cho nhà đầu tư mới
- Hướng dẫn new trader cách đầu tư vàng lẻ
- Hướng dẫn nhanh chơi chứng khoán trên điện thoại
- Hướng dẫn những cách tra cứu số tài khoản ngân hàng nhanh chóng và thuận tiện nhất
Tìm hiểu nội dung cơ bản của luật chứng khoán
Để đảm bảo cơ chế vận hành của thị trường chứng khoán có độ mượt mà, các cơ quan nhà nước đã đề xuất ra nhiều quy định khác nhau, nhằm mục đích đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư và tạo ra môi trường tài chính ổn định, công bằng. Một số luật chứng khoán cơ bản đã và đang có hiệu lực ở Việt Nam như sau:
Phạm vi điều chỉnh
Với phạm vi điều chỉnh của luật chứng khoán đã được mở rộng, bao quát toàn bộ các hoạt động có liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán, cụ thể đó là: Hoạt động chào bán, giao dịch, niêm yết cổ phiếu, đầu tư chứng khoán, kinh doanh, cung cấp dịch vụ về chứng khoán, công bố thông tin,… và một số hoạt động khác đã được quy định tại luật chứng khoán.
Theo đó, quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực chứng khoán, tổ chức thị trường chứng khoán hay quản lý nhà nước về chứng khoán, cùng thị trường chứng khoán.
Quy định các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn thị trường chứng khoán
- Luật chứng khoán có quy định rõ ràng về các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn thị trường chứng khoán, cũng như giám sát an ninh thị trường chứng khoán.
- Tạm dừng hay đình chỉ hoạt động giao dịch đối với một hoặc một số chứng khoán được niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán.
Việc đặt ra quy định này vô cùng phù hợp trong thông lệ quốc tế, tạo ra tính pháp lý, cùng tinh thần trách nhiệm của những cơ quan quản lý thị trường chứng khoán khi thực hiện các biện pháp mang tính chất phòng ngừa, khắc phục sự cố, kịp thời xử lý biến động bất thường từ thị trường, gây ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư diễn ra trên chứng khoán.
Quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán
Luật chứng khoán đã hiện thực hóa các nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tài chính, Ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) nhằm đảm bảo quá trình phân công, phân cấp được rõ ràng, minh bạch.
Với các quy định tại luật chứng khoán, Uỷ ban chứng khoán nhà nước đã có đầy đủ thẩm quyền để quản lý, giám sát tất cả hoạt động trong chứng khoán và thị trường chứng khoán. Nhằm đảm bảo tính độc lập của Ủy ban chứng khoán nhà nước khi điều hành, xử lý các vấn đề phát sinh từ thị trường, nhưng vẫn đảm bảo sự phù hợp theo thông lệ quốc tế, cùng những nguyên tắc của tổ chức quốc tế các Ủy ban chứng khoán.
Luật chào bán chứng khoán ra công chúng
Luật chứng khoán đã chuẩn hóa điều kiện, trình tự, thủ tục chào bán chứng khoán sao cho thích hợp với từng loại chứng khoán, sửa đổi, tách quy định về điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng tại luật chứng khoán hiện hành thành chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng và chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng để thích hợp với tính chất trong từng đợt chào bán trên thị trường.
Đồng thời, bổ sung thêm nhiều quy định điều kiện chặt chẽ hơn trong trường hợp chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chứng, để mang tính phù hợp theo thông lệ quốc tế. Việc bổ sung quy định nhằm liên kết chào bán chứng khoán ra công chúng với niêm yết, đăng ký giao dịch tại sàn giao dịch chứng khoán.
Luật chứng khoán về công ty đại chúng
Luật chứng khoán đã giúp nâng điều kiện trở thành công ty đại chúng, hóa các quy định về quản trị công ty áp dụng đối với công ty đại chúng sao cho thích hợp với nguyên tắc quản trị công ty của OECD/G20 vào năm 2015. Vấn đề này nhằm nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp trong quản trị doanh nghiệp đại chúng.
Nhưng quan trọng chuyển giao lại cho bên Chính phủ để hướng dẫn chi tiết, nhằm đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp quy mô của các công ty đại chúng trên thị trường chứng khoán.
Quy định thị trường giao dịch chứng khoán, đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán
Luật chứng khoán theo quy định từ Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam, tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam đều là các doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết trong cuộc họp ở doanh nghiệp.
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, giải thể, mô hình hoạt động, hình thức sở hữu, chức năng, quyền và nghĩa vụ của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và việc thành lập công ty con của Sở giao dịch chứng khoán dựa trên đề nghị của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Về cơ cấu tổ chức quản lý, điều lệ của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam đã được tiến hành sửa đổi sao cho tương ứng với luật doanh nghiệp, có tính đến những yếu tố đặc thù của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam.
Luật chứng khoán cũng đã quy định rõ ràng về trách nhiệm của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam khi giám sát hoạt động giao dịch, việc tuân thủ nghĩa vụ của các đối tượng giao dịch, bổ sung quy định tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam thực hiện đăng ký biện pháp đảm bảo đối với chứng khoán đã được đăng ký tập trung tại thị trường.
Các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán
Luật chứng khoán cũ đã có sự sửa đổi trong quy định cấp giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán dành cho các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán theo hướng tách thành 2 hoạt động:
- Ủy ban chứng khoán nhà nước cấp phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán.
- Các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải đăng ký doanh nghiệp theo luật doanh nghiệp.
Đồng thời, luật chứng khoán cũng đã bổ sung, quy định rõ ràng về các dịch vụ được cung cấp khi công ty chứng khoán được cấp phép và các nghiệp vụ kinh doanh, quy định trách nhiệm của công ty chứng khoán trong việc thực hiện giám sát giao dịch chứng khoán, xây dựng hệ thống, cơ sở dữ liệu dự phòng,…
Quy định thanh tra, xử lý vi phạm
Trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, luật chứng khoán đã bổ sung phần thẩm quyền của Ủy ban chứng khoán nhà nước trong việc yêu cầu các tổ chức, cá nhân, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp viễn thông cung cấp thông tin có liên quan để tiến hành xác minh, xử lý các hành vi bị cấm.
Theo đó, quy định cơ chế phối hợp giám sát giữa Ủy ban chứng khoán nhà nước với các cơ quan khác, với các cơ quan quản lý thị trường chứng khoán các nước, để nâng mức phạt tiền hành chính lên mức tối đa.
Các quy luật chứng khoán trader cần biết
Tương tự thì các loại sản phẩm chứng khoán cũng được đặt ra quy định nghiêm ngặt khi được ra mắt công chúng. Mỗi loại sẽ có những điều kiện niêm yết không giống nhau, mà nhà đầu tư cần đặc biệt chú ý đến. Nếu như muốn quá trình giao dịch của mình không phát sinh bất cứ “Lỗi” nào.
Quy luật bán khống chứng khoán Việt Nam
Theo thông tư 120/2020, nhà đầu tư sẽ chỉ được phép giao dịch chứng khoán trong ngày T + 0 và các giao dịch bán khống chứng khoán sẽ đều được tiến hành trên hợp đồng giao dịch vay dựa vào hệ thống vay tại tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam vào ngày T + 0
Một số quy định về điều kiện để nhà đầu tư bán khống chứng khoán như sau:
- Nhà đầu tư phải có tài sản đảm bảo để thế chấp
- Lãi suất vay/cho vay
- Thời hạn vay, gia hạn vay
- Xử lý tài sản thế chấp trong trường hợp nhà đầu tư không hoàn trả chứng khoán theo đúng thời hạn.
- Các phương thức giải quyết khi phát sinh tranh chấp
Bên cạnh đó, theo điều 2 thông tư quy định “Giao dịch ký quỹ là giao dịch mua chứng khoán có sử dụng khoản tiền vay của công ty chứng khoán. Trong đó, chứng khoán vừa mua và các chứng khoán khác đều được phép ký quỹ của nhà đầu tư được sử dụng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay phía trên”
Quy định luật chứng khoán cổ phiếu quỹ
Chính phủ quyết định từ ngày 01/7/2016, Thông tư 203/2015/TT-BTC thay thế bằng Thông tư 74/2011/TT-BTC. Quy định về cổ phiếu quỹ trong giao dịch trên thị trường chứng khoán có hiệu lực thi hành.
Theo đó, trừ các trường hợp được quy định tại khoản 7 và 8 của điều 8 của Thông tư này. Những tổ chức niêm yết và đăng ký giao dịch chỉ được phép mua và bán cổ phiếu quỹ sau khi đã được Ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) phê duyệt như sau:
- Trong khoảng thời gian tối đa 15 ngày làm việc từ ngày Ủy ban chứng khoán nhà nước phê duyệt hoạt động giao dịch cổ phiếu quỹ.
- Các công ty chứng khoán phải thực hiện các giao dịch về cổ phiếu quỹ.
- Tối thiểu 7 ngày trước khi bắt đầu tiến hành giao dịch cổ phiếu quỹ, các tổ chức niêm yết và đăng ký giao dịch phải thực hiện công bố thông tin về quá trình giao dịch cổ phiếu quỹ. Cũng như khoảng thời gian thực hiện, nguyên tắc xác định giá khi giao dịch cổ phiếu quỹ.
- Thời gian giao dịch cổ phiếu quỹ phải diễn ra hơn 10 ngày. Trừ các trường hợp có thực hiện giao dịch thỏa thuận, thì không được vượt quá thời hạn 30 ngày.
Trên thực tế thì phần lớn nhà đầu tư thường hay mắc lỗi trong quá trình giao dịch chứng khoán hay bất cứ lĩnh vực đầu tư nào khác. Bởi họ thường có xu hướng chung không bận tâm mấy đến nguyên tắc, điều kiện dành cho thị trường hay tài sản giao dịch, nên dẫn đến thất bại trong đầu tư nhiều hơn là thắng lợi.
Qua bài viết của Sanuytin.com về luật chứng khoán, mong rằng trader sẽ tìm hiểu cẩn thận về các nguyên tắc trước khi muốn bắt đầu giao dịch một sản phẩm hay lĩnh vực bất kỳ. Nhờ vậy, sẽ nâng cao cơ hội chiến thắng hơn nhiều.
