Đầu cơ là một phương pháp thu lợi nhuận phổ biến của các nhà đầu tư trên thị trường tài chính. Tuy nhiên, để tránh những sai lầm tốn kém, trước hết các nhà đầu tư phải hiểu kiến thức đầu cơ là gì? Sự khác biệt giữa đầu cơ và đầu tư là gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
- Điểm pivot là gì và cách sử dụng hiệu quả nhất
- Định chế tài chính và những thông tin cần biết
- Đọc sách Chiến Tranh Tiền Tệ PDF miễn phí
- Đọc sách Luật Của Warren Buffett PDF nổi tiếng
Đầu cơ là gì?
Đầu cơ (Speculation) được định nghĩa là hành vi tích trữ, hoặc thu thập hàng hóa và sau đó bán chúng với giá cao trên thị trường. Hành vi đầu cơ có tác động đáng kể đến giá cả thị trường, không chỉ làm tăng giá hàng hóa mà còn tạo ra sự bất ổn, gây khó khăn cho chính phủ trong việc ổn định thị trường.
Hoạt động đầu cơ diễn ra nhanh chóng nhằm kiếm lời từ chênh lệch giá mua và giá bán quá lớn. Với mức lợi nhuận hấp dẫn, đầu cơ được coi là hành động rủi ro cao, tác động không nhỏ đến cung cầu thị trường.
Ví dụ về đầu cơ tích trữ là gì?
Trong đợt bùng phát dịch Covid-19, nhu cầu sử dụng khẩu trang y tế tăng cao. Trong thời gian dịch bệnh xảy ra, một số người, đơn vị đã mua, tích trữ khẩu trang với số lượng lớn, tạo ra sự khan hiếm giả tạo trên thị trường vật tư y tế.
Sau một thời gian ngắn, các đối tượng này đã bán khẩu trang y tế ra thị trường với giá cao gấp 3-4 lần. Lợi nhuận từ việc kinh doanh khẩu trang rất lớn nhưng lại ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường và quyền lợi của người tiêu dùng.
Một số thuật ngữ liên quan đến đầu cơ chứng khoán
Cổ phiếu đầu cơ là gì?
Cổ phiếu đầu cơ là những cổ phiếu được mua với số lượng lớn với giá thấp gây khan hiếm trên thị trường. Những nhóm mục tiêu này sẽ đợi thời điểm thích hợp để bán cổ phiếu với giá cao, một phương pháp được gọi là bán khống.
Theo quy luật cung cầu, khi nhu cầu cao, cổ phiếu sẽ tăng giá, điều này không phản ánh đúng giá trị thị trường của chúng. Lợi dụng điều này, những kẻ đầu cơ chứng khoán sẽ tung tin đồn thất thiệt, làm tăng nhu cầu về cổ phiếu ảo, khiến các nhà đầu tư đổ xô để mua cổ phiếu với giá cao. Lúc này, các nhà đầu cơ sẽ bán ra để kiếm lời từ sự khan hiếm của thị trường.
Trái phiếu đầu cơ là gì?
Trái phiếu được phát hành bởi các công ty có xếp hạng tín dụng thấp hơn xếp hạng đầu tư và thường được các cơ quan xếp hạng trái phiếu chỉ định xếp hạng trái phiếu từ BB trở xuống. Một khoản thế chấp vượt mức có thể được sử dụng để đạt được xếp hạng trái phiếu cao hơn BB.
Nhà đầu cơ là gì?
Nhà đầu cơ (Speculator) là các cá nhân hoặc tổ chức sử dụng các chiến lược ngắn hạn để kiếm được lợi nhuận lớn so với các nhà đầu tư truyền thống. Họ thích chấp nhận rủi ro để đạt được lợi nhuận kỳ vọng.
Các nhà đầu cơ có chuyên môn trong lĩnh vực mà họ đầu cơ, cũng như các chiến lược dự đoán những thay đổi về giá tài sản để thu lợi nhuận và quản lý rủi ro.
Khác nhau giữa đầu tư và đầu cơ chứng khoán
Có những điểm tương đồng và khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ chứng khoán. Trong nhiều trường hợp, sự khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ chứng khoán không rõ ràng, dẫn đến nhầm lẫn. Dưới đây là so sánh về sự khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ mà trader nên biết:
|
Tiêu chí |
Đầu tư |
Đầu cơ |
|
Định giá hàng hóa |
Mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư là giá trị thực của hàng hóa. | Chênh lệch giá hàng hóa và biến động là tất cả những gì quan trọng đối với các nhà đầu tư. |
| Rủi ro | Để đưa ra quyết định, các nhà đầu tư tiến hành nghiên cứu sâu rộng về giá cổ phiếu. |
Khi trader chỉ đưa ra dự đoán về giá chứng khoán dựa trên những phân tích, tin đồn và tâm lý thị trường còn yếu thì mức độ rủi ro sẽ cao hơn so với khi đầu tư. |
|
Thời gian thanh khoản |
Các nhà đầu tư muốn cổ phiếu tăng giá trị và tạo ra lợi nhuận lâu dài, vì vậy thời gian nắm giữ sẽ dài hơn. | Nhà đầu tư muốn thu lợi từ chênh lệch do biến động giá nên nắm bắt cơ hội. Do đó, thời gian nắm giữ khá ngắn. |
| Nguồn vốn | Vốn đầu tư thường do nhà đầu tư tự cung cấp. |
Vốn đầu cơ thường thu được thông qua các công cụ đòn bẩy như các khoản vay ký quỹ. |
|
Khả năng dự đoán lợi nhuận |
Khả năng sinh lời có thể dự đoán được và các biến động nằm trong tầm kiểm soát. | Lợi nhuận từ các hoạt động đầu cơ thường khó đoán, không ổn định, có thể cực kỳ sinh lời hoặc thua lỗ. |
| Kỹ năng | Kiến thức thị trường, kỹ năng phân tích và chiến lược cụ thể là bắt buộc đối với các nhà đầu tư. |
Các đối tượng đầu cơ, thường dựa trên xu hướng thị trường, đòi hỏi sự hiểu biết về tâm lý đám đông. |
Đầu cơ hay đầu tư đâu là sự lựa chọn tốt nhất?
Với những phân tích ở trên về đặc điểm của đầu cơ và sự phân biệt giữa đầu cơ và đầu tư trong chứng khoán, rõ ràng thấy được: Hoạt động đầu tư tốt hơn và an toàn hơn so với đầu cơ chứng khoán. Cụ thể như sau:
- Đầu tư chứng khoán, nhà giao dịch phải dựa trên kiến thức và kỹ năng thực tế để phân tích, đánh giá sự lên xuống của giá cổ phiếu. Đầu tư cũng sẽ có rủi ro nhưng mức độ rủi ro sẽ thấp hơn so với đầu cơ.
- Đầu tư vào cổ phiếu mang lại lợi nhuận chậm hơn và mất nhiều thời gian hơn. Tuy nhiên, loại hình đầu tư này sẽ mang lại thu nhập ổn định, lâu dài, đồng thời hạn chế rủi ro.
- Hoạt động đầu tư chứng khoán đảm bảo sự minh bạch và được pháp luật bảo vệ. Trong khi hoạt động đầu cơ có thể bị coi là tội phạm, có những điều khoản trong luật được áp dụng khi có ảnh hưởng nhất định đến thị trường.
Quy định của pháp luật về tội đầu cơ chứng khoán
Đầu cơ là một hoạt động bất hợp pháp và là một tội hình sự, với các hình phạt sau đây được quy định chi tiết trong Bộ luật Hình sự 2015:
- Khung 1: Hành vi đầu cơ gây thiệt hại có giá trị như hàng hóa trị giá 500 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng sẽ bị phạt tiền từ 30 đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Đồng thời, số lợi bất chính từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng.
- Khung 2: Đối với các tội sau đây, sẽ bị phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 3 năm đến 7 năm: Tổ chức lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhân danh cơ quan, tổ chức. Giá trị tài sản đầu cơ dao động trong khoảng 1,5 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng. Thu lợi do phạm pháp thu được từ 500 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng.
- Khung 3: Đối với các tội sau: Đầu cơ giá trị tài sản 3 tỷ đồng trở lên, thu lợi bất chính 1 tỷ đồng, tái phạm nguy hiểm, thì bị phạt tiền từ 1,5 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 7 năm đến 15 năm.
Ngoài ra, tùy theo mức độ vi phạm và trường hợp cụ thể có thể áp dụng các hình phạt bổ sung tại khoản 4, trong đó có mức phạt tiền có thể lên đến 200 triệu đồng và cấm đảm nhiệm chức vụ.
Có thể thấy, đầu cơ dưới nhiều hình thức là phổ biến trên thị trường chứng khoán. Để tránh những sai lầm tốn kém, các nhà đầu tư phải hiểu hành động đầu cơ, đặc điểm và rủi ro khi đầu cơ vào chứng khoán. Hy vọng bài viết trên Sanuytin.com đã giúp các nhà giao dịch hiểu rõ hơn về đầu cơ là gì và các quy định của pháp luật về tội đầu cơ.
