Bán khống chứng khoán là gì? Bán khống là một hình thức giao dịch trên thị trường chứng khoán. Thay vì nhà đầu tư chờ đợi một cổ phiếu nào đó tăng giá, thì những người bán khống sẽ mong đợi ngược lại là giá cổ phiếu sẽ giảm và họ kiếm được lợi nhuận từ đó. Để hiểu thêm bán khống chứng khoán là gì và cách giao dịch theo kiểu này, hãy cùng Sàn Uy Tín tìm hiểu nhé!
- Coin Defi là gì và lý do nên đầu tư vào Coin Defi
- Coin Dent là gì? Thông tin mới nhất về dự án Dent (DENT) 2023
- Coin rác là gì? Các loại coin rác trên thị trường nổi bật trong năm 2023
- Coinbase là gì? Một số thông tin về Coinbase cần nắm
Bán khống chứng khoán là gì?
Bán khống chứng khoán hay Short Sales là một loại hình đầu tư mà người bán không giữ chứng khoán, họ là những người đi mượn chứng khoán để bán với hy vọng giá chứng khoán sẽ giảm trong tương lai và họ sẽ mua với giá hời hơn để trả lại.
Lấy một ví dụ điển hình về bán khống chứng khoán là gì:
Bạn là người Short Sales và bạn dự đoán giá cổ phiếu của một công ty XYZ bất kỳ sẽ giảm trong tương lai. Giá cổ phiếu hiện tại của công ty này là 10.000 đồng/cổ phiếu. Lúc này, bạn nhờ những người môi giới tìm giúp bạn một người nào đó cho mượn cổ phiếu, bạn mượn 10.000 cổ phiếu, tương đương với mức giá bán ra là 100.000.000 đồng.
Một thời gian sau, đúng như những gì bạn dự đoán, giá cổ phiếu của công ty đó giảm xuống còn 9.000/cổ phiếu. Bạn quyết định dùng 90.000.000 đồng để mua 10.000 cổ phiếu trả lại cho người bạn đã mượn. Kết quả là bạn kiếm được 10.000.000 cho thương vụ Short Sales này.
Xem thêm: https://sanuytin.com/nhung-co-phieu-sap-len-san-2022/
Đặc điểm của Short Selling
Ba đặc điểm chính của Short Selling như sau:
- Kiếm lời bằng cách dự báo xu hướng giảm giá cổ phiếu: Giá cổ phiếu đang giảm, nhà đầu tư có thể kiếm được tiền. Do đó, để thu được lợi nhuận từ những biến động của thị trường chứng khoán, nhà đầu tư phải thành thạo các phương pháp phân tích kỹ thuật, dự báo chính xác xu hướng giá, mua cổ phiếu giá thấp và bán cổ phiếu giá cao.
- Cổ phiếu không thuộc sở hữu của người bán: Hoạt động bán khống bao gồm việc người bán mượn cổ phiếu từ công ty môi giới và trả lại sau đó kèm theo lãi suất hoặc hoa hồng
- Rủi ro cao: Nếu nhà đầu tư đánh giá sai hướng giá, họ sẽ mất rất nhiều tiền. Đặc biệt, các nhà đầu tư cố tình chờ giá giảm nhưng thực tế không phải vậy, vì vậy theo thời gian, họ phải chịu phí và lợi nhuận lớn hơn bên cạnh khoản lỗ ngày càng tăng.
Bán khống có được phép trên thị trường không?
Hiện tại, CSRC không cho phép đăng ký bán khống chứng khoán trên thị trường chứng khoán cơ sở. Các nhà đầu tư chỉ có thể thu lợi từ việc giá cổ phiếu tăng.
Trên thế giới, một số thị trường chứng khoán cho phép bán khống như Hoa Kỳ, Nhật Bản hay Singapore. Một trong những tỷ phú nổi tiếng với việc bán khống cổ phiếu là George Soros. Anh ấy đã kiếm được hàng tỷ đô la nhờ nó.
Vào năm 2013, Soros đã tận dụng sự yếu kém của nền kinh tế Nhật Bản trong thời kỳ giảm phát và suy thoái và sự miễn cưỡng của Ngân hàng Trung ương trong việc bơm tiền để kích thích nền kinh tế để kiếm được khoảng 1,2 tỷ USD bán khống đồng Yên.
Bán khống ở Việt Nam không cho phép, nhưng nhà đầu tư có thể thực hiện trên thị trường phái sinh bởi phương thức giao dịch hai chiều.
Cụ thể, nhà đầu tư sẽ có 2 vị thế tham gia thị trường chứng khoán phái sinh: Vị thế mua và vị thế bán. Khi tham gia vào vị thế bán, nhà đầu tư sẽ được bán khống hợp đồng tương lai chỉ số VN30.
Các hình thức bán khống chứng khoán tại Việt Nam
Short Selling trên chứng khoán phái sinh
Nhà đầu tư có thể bán khống bằng cơ chế giao dịch hai chiều của thị trường phái sinh. Khi điều đó xảy ra, nhà đầu tư không sở hữu cổ phiếu cơ sở vẫn có thể bán hợp đồng tương lai chỉ số VN30 miễn là họ có đủ tiền ký quỹ.
Hiện tại, nhà đầu tư có quyền lựa chọn bán khống cổ phiếu trong rổ VN30 với đòn bẩy từ 1:5 đến 1:10, có khả năng lên tới 1:20 cho kỳ hạn một, hai, ba hoặc sáu tháng.
Tuy nhiên, để kiếm lợi nhuận lớn trên thị trường phái sinh phải dựa vào:
- Khả năng phân tích kỹ thuật dựa trên biến động giá VFVN30 và ra quyết định đầu tư.
- Xác định sự chênh lệch giá giữa chứng khoán phái sinh và VN30.
- Biết cách định giá cổ phiếu.
- Có kiến thức và chuyên môn về giao dịch chênh lệch giá, bao gồm mua và bán khống trên thị trường phái sinh sau khi mua trên thị trường cơ sở với các kỳ hạn khác nhau.
Short Selling trên chứng khoán cơ sở
Tính đến thời điểm này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam chưa cho phép đăng ký giao dịch bán khống trên thị trường chứng khoán cơ sở. Một số nhà đầu tư “lách luật” thông qua các giao dịch cá nhân, vay và cho vay giữa các nhà đầu tư cá nhân, hay gọi là “chuyển nhượng”. Tuy nhiên, phương pháp này khá phức tạp và chưa được sử dụng rộng rãi.
Nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch bán khống trên thị trường chứng khoán phái sinh theo phương thức giao dịch hai chiều của thị trường. Khi đó, nhà đầu tư có thể bán chứng khoán (hợp đồng tương lai chỉ số VN30) kể cả khi không sở hữu cổ phiếu cơ sở, miễn là nhà đầu tư có đủ ký quỹ.
Quy trình bán khống chứng khoán
Những bước trong quy trình bán khống chứng khoán như sau:
- Mượn chứng khoán nào đó vì biết rằng giá của nó sẽ giảm trong tương lai thông qua việc môi giới
- Bán cổ phiếu đó trên thị trường
- Mua các cổ phiếu tương tự với mức giá thấp hơn giá ban đầu và chuyển chúng cho chủ tài khoản cổ phiếu.
Nếu giá cổ phiếu đó tiếp tục tăng, người bán khống phải chấp nhận thua lỗ vì bắt buộc phải mua lại cổ phiếu với giá cao.
Ví dụ về bán khống chứng khoán:
Bạn mua cổ phiếu A của công ty nào đó với giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Một người tên B dự đoán tương lai giá cổ phiếu sẽ giảm và quyết định bán khống bằng cách vay 10.000 cổ phiếu của người X thông qua lời giới thiệu của người môi giới chứng khoán.
Giá trị cổ phiếu được vay là 100.000.000 đồng, nhưng người B này vẫn không tốn đồng nào và nhận 100.000.000 đồng tiền để bán cổ phiếu.
Nếu giá cổ phiếu của công ty này giảm còn 8.000 đồng/Cp thì người B sẽ mua lại với tổng số tiền là 80.000.000 đồng. Người X sẽ lãi được 20.000.000 từ việc bán khống.
Tuy nhiên, nếu cổ phiếu công ty này tăng lên thì người bán khống sẽ lỗ với số tiền tăng tương ứng.
Hướng dẫn cách bán khống hiệu quả
Để bán khống cổ phiếu, nhà đầu tư cần chuẩn bị tài khoản ký quỹ dưới hình thức tiền mặt hoặc cổ phiếu trong tài khoản ký quỹ đó làm tài sản thế chấp.
Nhà đầu tư phải giữ lại đủ vốn tự có trong tài khoản để làm tài sản bảo đảm cho khoản vay ký quỹ (tối thiểu 25% theo quy định của từng công ty chứng khoán) để duy trì vị thế bán (nắm giữ cổ phiếu đi vay). Các nhà đầu tư phải trả lãi cho số cổ phiếu đã vay và đảm bảo rằng các yêu cầu ký quỹ được duy trì trong suốt vòng đời của cổ phiếu.
Khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư mua số tiền đã vay với giá thấp hơn để đóng vị thế của mình, sau đó trả lại cho công ty chứng khoán. Các nhà đầu tư nên cân nhắc số tiền lãi, hoa hồng và phí phải trả để có thể sinh lời.
Lợi ích và rủi ro của mua khống bán khống
Lợi ích
Nghiệp vụ bán khống có thể nói là không thể thiếu với một thị trường cởi mở và phát triển như chứng khoán. Thực tế, việc làm này cũng nhiều mặt lợi cho nhà đầu tư như:
- Kiếm được lợi nhuận nếu dự đoán đúng được thị trường
- Làm tăng tính thanh khoản cho thị trường chứng khoán
- Giúp người mua có thể mua được số lượng cổ phiếu nhiều hơn
- Lật tẩy những âm mưu thao túng cổ phiếu của một số công ty trên thị trường
- Hạn chế những tình trạng như bong bóng thị trường, giúp thị trường được cân bằng và phát triển ổn định hơn
- Giúp các quỹ đầu tư ổn định hơn trong các biến động, nhờ giá tăng giảm giá thị trường
Rủi ro
Nhìn chung, bán khống cũng có khá nhiều rủi ro, rủi ro cho nền kinh tế và rủi ro cho chính nhà đầu tư, có thể kể một số rủi ro như sau:
- Dù bạn có tài giỏi đến đâu trong việc dự đoán thị trường chứng khoán và các cổ phiếu, thì cũng có những lúc dự đoán của bạn là sai. Những lúc như thế này, bạn phải gánh chịu những khoản lỗ khó có thể đo lường được
- Chi phí lãi suất cho một lần vay, mượn cổ phiếu khá cao, nếu bạn không trả đúng thời điểm thì cái giá sẽ tăng nhanh chóng
- Cổ phiếu sẽ tăng đến vô cực và bạn không thể nào kiểm soát được khoản lỗ bạn phải chịu
- Càng có nhiều người muốn bán khống thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến nền kinh tế và thị trường chứng khoán. Vì vậy, bán khống chỉ được phép tại những thị trường chứng khoán phát triển nhất định
Cách phòng ngừa rủi ro khi Short Selling
Đối với các nhà đầu tư muốn giảm thiểu rủi ro khi Short Selling, hãy lưu ý:
- Để cải thiện cơ hội đầu tư sinh lời, hãy tìm ra các điểm mua và bán hợp lý.
- Luôn đặt giới hạn thua lỗ, có thể từ 7% đến 10%.
- Do những rủi ro tiềm ẩn liên quan đến cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ có thể bán một tỷ lệ nhất định số cổ phần mà mình nắm giữ.
- Không tham gia bán khống cổ phiếu khi là nhà đầu tư mới hoặc thiếu kinh nghiệm.
- Thị trường phái sinh cho phép sử dụng đòn bẩy 1:5, 1:10 hoặc 1:20 để mua cổ phiếu cơ bản và bán khống.
Kết luận
Như vậy bạn đã hiểu được bán khống chứng khoán là gì. Tùy vào thị trường chứng khoán đó có phát triển hay không mà bạn mới có quyền được thực hiện việc Short Sales chứng khoán. Ngoài bán khống còn có rất nhiều hình thức đầu tư khác bạn có thể tham khoản. Việc đầu tư này không phải không tốt, nhưng có khá nhiều rủi ro mà nhà đầu tư cần phải cân nhắc. Phần mềm phân tích chứng khoán có thể sẽ là công cụ giúp bạn phân tích chứng khoán tốt hơn.
