Thanh khoản chứng khoán là gì? Vai trò của Liquidity và các yếu tố gây ảnh hưởng đến thanh khoản? Trong bài viết hôm nay sẽ chia sẻ toàn bộ thông tin có liên quan đến thanh khoản trong thị trường đầu tư, giúp trader hiểu chính xác hơn về khái niệm này. Cùng tìm hiểu nhé!

• Danh sách các lệnh chứng khoán cơ bản dành cho người mới
• Danh sách mã cổ phiếu theo ngành mới nhất 2023
• Danh sách những chỉ báo mua bán trong Forex
• DApp là gì? Phân loại DApp theo công nghệ và mục đích

Thanh khoản chứng khoán là gì?

Tính thanh khoản có tên tiếng Anh là Liquidity hay còn được biết đến là tính lỏng hoặc tính lưu động trên thị trường. Đây là một thuật ngữ khá quen thuộc trong lĩnh vực tài chính, cho thấy mức độ của một loại tài sản bất kỳ có thể được mua, bán trên thị trường mà không có tác động nhiều đến giá thị trường của chính tài sản đó.

Nếu một tài sản có tính thanh khoản cao thì sẽ được bán nhanh chóng mà giá bán vẫn không bị suy giảm nhiều và đây cũng chính là loại tài sản sở hữu số lượng giao dịch lớn trên thị trường đầu tư.

• Giả dụ: Tiền mặt có tính thanh khoản cao, do nó được bán để đổi lấy các hàng hóa, nhưng với giá trị gần như không có sự thay đổi. Hoặc các chứng khoán hay khoản thu, khoản nợ,…. cũng sở hữu tính thanh khoản cao, vì quá trình đổi các loại tài sản này thành tiền mặt rất dễ dàng.

Như vậy, tính thanh khoản chứng khoán là một quá trình chuyển đổi từ chứng khoán thành tiền mặt và ngược lại, sẽ chuyển đổi từ tiền mặt thành chứng khoán.

Trên thực tế thì lĩnh vực chứng khoán luôn có tính thanh khoản cao đều là những loại tài sản có sẵn trên thị trường. Cho nên, quá trình mua đi, bán lại sẽ vô cùng dễ dàng nhưng vẫn đảm bảo giá cả ở mức ổn định theo thời gian và đặc biệt có khả năng phục hồi nguồn vốn đầu tư lúc đầu rất cao.

Thanh khoản chứng khoán sẽ giúp những nhà giao dịch thực hiện nhanh chóng chuyển đổi thành tiền mặt khi có nhu cầu. Điều này sẽ làm nâng cao tính hấp dẫn cho thị trường chứng khoán và đồng thời, tính thanh khoản càng cao sẽ càng chứng minh thị trường chứng khoán đang ở trạng thái sôi động.

Tuy nhiên, tương tự như các lĩnh vực khác thì thanh khoản chứng khoán cũng thể hiện một ý nghĩa khác mà rất ít nhà đầu tư nào chú ý đến khi phân tích hay giao dịch, cụ thể như sau:

• Thanh khoản chứng khoán cho thấy sự linh hoạt và mức độ an toàn của một loại tài sản hay thị trường.
• Tài sản thuộc dạng ngắn hạn hay lưu động đều mang tính thanh khoản cao khi giá của nó ít bị thay đổi trên thị trường.
• Thị trường có tính thanh khoản cao chứng tỏ thị trường đang hoạt động diễn ra sôi nổi và hiệu quả hơn.

Vai trò của thanh khoản chứng khoán là gì?

Sau khi trader đã hiểu cơ bản khái niệm về thanh khoản chứng khoán là gì, thì tiếp theo sẽ cùng tìm hiểu về vai trò của nó trên thị trường đầu tư như thế nào? Dưới đây sẽ là 3 vai trò chính của tính thanh khoản.

Tính thanh khoản của tài sản sẽ thúc đẩy giao dịch nhanh

• Các tài sản thanh khoản sẽ làm suy giảm thời gian để tìm kiếm được người mua hay người bán sản phẩm giao dịch xuống rất nhiều lần và một thí dụ điển hình cho hình thức này đó là cổ phiếu. Người chơi có thể dễ dàng tiến hành đầu tư chứng khoán trong bất cứ khoảng thời gian nào, thậm chí là trong ngày làm việc.

Thanh khoản giúp đơn giản hóa quá trình bán hàng

• Nhà đầu tư có thể dễ dàng bắt gặp những người mua các loại tài sản có tính Liquidity hơn những loại tài sản không có tính thanh khoản. Lý do vô cùng đơn giản, quá trình bán cho người có nhu cầu sẽ diễn ra nhanh và có thể bán cho người khác cũng tức thì.
• Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư không nên sở hữu những loại tài sản không có tính thanh khoản chứng khoán. Nhưng tốt nhất thì trader cần có sự thận trọng và chiến lược dự phòng cần sử dụng tiền trong các trường hợp cấp bách nhất.

Tài sản có tính Liquidity sẽ duy trì được giá trị của chúng

• Khác với những loại tài sản không sở hữu tính thanh khoản chứng khoán thì các loại tài sản có tính thanh khoản vẫn sẽ giữ nguyên được giá trị của chúng ở một mức độ nhất định nào đó để thực hiện trao đổi chúng với nhau trên thị trường.

Các yếu tố gây ảnh hưởng đến tính thanh khoản chứng khoán là gì?

Có thể thấy tính thanh khoản có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán cũng như đang nắm giữ “Vận mệnh” của các doanh nghiệp vậy. Do đó, trước khi bắt đầu giao dịch thì trader cần tìm hiểu về những yếu tố cơ bản gây tác động đến tính thanh khoản chứng khoán là gì?

Kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp

• Điều này phản ánh quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty có ổn định và tăng trưởng hay không. Cổ phiếu của công ty càng lớn, doanh thu phát triển của công ty cũng đang tăng trưởng rất tốt và sẽ có tính thanh khoản cao. Ngược lại, công ty nhỏ, hoạt động đầu tư lại không tốt thì cổ phiếu sẽ có tính thanh khoản kém.

Chính sách của nhà nước

Hoạt động sản xuất, tình hình kinh doanh của công ty đều sẽ phải chịu một phần ảnh hưởng từ chính sách kinh tế vĩ mô và chịu thêm ảnh hưởng đến từ các quy định của cơ quan thẩm quyền quản lý. Do đó, chính sách của nhà nước có thể trở thành yếu tố gián tiếp gây ảnh hưởng tới tính thanh khoản của những loại cổ phiếu trên thị trường.

Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ cũng gây tác động không nhỏ đến những quyết định đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Giả sử: Vào năm 2007, dưới chỉ thị số 3 của Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam đã ban hành việc khống chế dư nợ vốn cho vay, cùng chiết khấu giấy tờ có giá dành cho khách hàng đầu tư hay có liên quan đến kinh doanh chứng khoán của tổ chức tín dụng tài chính ở dưới mức 3% đã tạo thành những ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán.

• Theo đó, chỉ số thị trường lại có xu hướng lao dốc, kéo theo hàng loạt mã cổ phiếu bị giảm giá tuy nhiên nhà đầu tư lại không có nguồn tiền hỗ trợ từ các tổ chức ngân hàng nên không thể thực hiện mua vào ngay lúc thời điểm chỉ thị được ban hành trên thị trường.

Đối với các nhà đầu tư nước ngoài

Theo quy định pháp luật ở Việt Nam, chỉ cho phép các nhà đầu tư nước ngoài sẽ được mua ở mức 30% cổ phiếu của ngân hàng thương mại cổ phần đã được niêm yết trên sàn chứng khoán và được mua thêm ở mức 49% cổ phiếu của các doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực khác đã được niêm yết trên sàn. Chính điều này đã làm cho nhà đầu tư nước ngoài bị giới hạn về khả năng nắm giữ cổ phiếu trên thị trường.

Họ sẽ không được phép mua toàn bộ cổ phiếu mà bản thân muốn, thay vào đó phải lựa chọn loại chứng khoán thích hợp nhất. Chính vì thế, cơ hội để các doanh nghiệp trong nước tiếp cận với thị trường đầu tư nước ngoài cũng sẽ bị hạn chế theo.

Tâm lý của các nhà đầu tư

• Phần lớn nhiều nhà đầu tư mắc phải tâm lý FOMO – Hội chứng lo sợ bị bỏ rơi, sợ mất đi cơ hội đầu tư. Cho nên, khi thị trường có dấu hiệu khởi sắc thì nhà đầu tư lại mang xu hướng tham gia tích cực vào thị trường hơn những trader khác. Nhưng khi thị trường ở trạng thái downtrend, nhà đầu tư lại cảm thấy hoang mang, lo sợ và thậm chí trở nên thận trọng hơn trong khi đầu tư.

Có những rủi ro thanh khoản chứng khoán trong đầu tư hay không?

Trong thị trường chứng khoán, đa số những nhà giao dịch không chỉ chú ý đến tính thanh khoản của chứng khoán mà còn phải cân nhắc đến việc bán lại chúng để thu hồi lại vốn của mình. Trường hợp, không tìm được người mua hay bán giá thấp hơn, tức là khả năng phục hồi của chứng khoán đó đang rất kém và cơ hội nhà đầu tư sẽ phải chịu tổn thất tài chính là rất cao.

Thực tế, trường hợp nhà đầu tư nắm giữ nhiều loại chứng khoán khác trong tay mà vẫn không thể tiến hành bán ra được, mỗi ngày đều phải đang gánh chịu thua lỗ thì đây chính là rủi ro thanh khoản trong đầu tư chứng khoán.

Những sản phẩm đầu tư khác trên thị trường như kim loại quý, bảo hiểm, bất động sản, chứng khoán,…. tất cả trên thị trường tài chính đều có mối liên hệ tương quan với nhau. Một khi thị trường có xu hướng biến động cũng sẽ gây tác động nhiều đến lĩnh vực chứng khoán, điều này cũng sẽ gây ra cơ hội rủi ro thanh khoản.

Vì thế, nếu nhà đầu tư lựa chọn giao dịch chứng khoán thì tốt nhất nhà đầu tư nên xem xét kỹ càng đến khả năng bán lại của chứng khoán để đảm bảo nguồn vốn đầu tư ban đầu của mình trên thị trường.

Ngoài ra, để khắc phục được các rủi ro thanh khoản xảy ra trong đầu tư chứng khoán, các nhà giao dịch cũng cần tìm cách phân bổ nguồn vốn của mình sao thật phù hợp, nhằm hạn chế khả năng không bán lại được của chứng khoán hoặc khi bán chứng khoán sẽ bị mất giá.

Nhà đầu tư có thể xem thanh khoản chứng khoán ở đâu?

Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, tính thanh khoản sẽ được chia thành như sau:

• Sàn chứng khoán HOSE (Đại diện sẽ là chỉ số VN-Index) mang tính thanh khoản cao hơn nhiều so với các sàn giao dịch HNX hay sàn giao dịch UPCOM. Trong đó, các mã chứng khoán thuộc sàn HNX lại sở hữu tính thanh khoản cao hơn so với sàn UPCOM.
• Tuy nhiên, trung bình sàn chứng khoán HOSE sẽ chiếm khoảng 80% tính thanh khoản của tất cả thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trường hợp nhà đầu tư đang muốn kiểm tra tính thanh khoản của từng loại cổ phiếu riêng lẻ thì có thể truy cập và các trang website tài chính trên mạng xã hội như sau: CafeF, Vietstock hoặc trang website của các công ty chứng khoán khác trên thị trường.

Bài viết của Sanuytin.com đã giải thích chi tiết khái niệm về thanh khoản chứng khoán là gì? Yếu tố nào gây ảnh hưởng đến tính thanh khoản? Mong rằng, trader đã bổ sung thêm một kiến thức hữu ích khi làm quen với lĩnh vực tài chính, chúc trader sẽ luôn thành công.