Chắc nhà đầu tư đã từng nghe qua cái tên Spot Market và cũng tự đặt ra câu hỏi Spot Market là gì? Hình thức hoạt động của nó ra sao? Bài viết hôm nay sẽ giải đáp câu hỏi đó và chia sẻ thêm những kiến thức có liên quan đến thị trường Spot hay thị trường Futures. Cùng theo dõi nhé!

• Cách đầu tư Forex, bí quyết giúp người mới thành công nhanh
• Cách đầu tư sàn vàng dành cho người mới
• Cách đọc bảng chứng khoán đúng nhất, hướng dẫn dễ hiểu
• Cách giao dịch robot Forex hiệu quả và điều nên biết về robot Forex

Tìm hiểu về Spot Market là gì?

Spot Market hay được biết đến là dạng thị trường giao ngay hay thị trường hàng hóa hoặc chứng khoán – Một nơi bao gồm tất cả hàng hóa loại dễ hư hỏng và loại bền lâu được trao đổi và bàn giao nhanh chóng chỉ trong thời gian ngắn. Trong đó, các hợp đồng giao dịch trên Spot Market đều có hiệu lực ngay tức thì cho dù thời gian giao hàng chậm hơn so với thời điểm ký kết.

Hơn thế, thị trường giao ngay còn có tên gọi khác là thị trường tiền mặt (Cash Market) hay thị trường vật chất (Physical Market). Toàn bộ hoạt động mua sẽ được thanh toán bằng tiền mặt theo tỷ giá hiện hành được ấn định bởi thị trường và mức giá này có thể khác biệt so với mức giá tại thời điểm giao hàng.

Tuy nhiên, khác với thị trường giao ngay chính là thị trường tương lai – Một nơi chỉ có người mua phải thanh toán tiền mới được nhận hàng hóa vào một ngày nhất định trong tương lai.

Các hình thức của thị trường Spot

Như đã nhắc đến phía trên thì thị trường giao ngay hay được gọi là thị trường tiền mặt, trong đó, các mặt hàng hóa và công cụ tài chính dùng để giao dịch sẽ được phân phối ngay lập tức. Trái ngược hoàn toàn với thị trường Forward (Kỳ hạn) hay Futures (Tương lai), quá trình giao hàng sẽ được hoãn lại vào một ngày khác.

Chính vì vậy, Spot Market có thể sẽ tồn tại dưới 3 hình thức hoạt động cơ bản trên thị trường và mỗi loại sở hữu một số đặc điểm riêng biệt như sau:

• Sàn giao dịch giao ngay: Một thị trường có tổ chức, nơi mà các cổ phiếu hay hàng hóa sẽ được giao dịch trực tiếp trên các sàn môi giới và broker sẽ là người xây dựng mức giá hiện tại của thị trường dựa trên quy luật cung cầu.
• Quầy giao dịch (OTC – Over The Counter): Với thị trường OTC, quá trình giao dịch sẽ dựa vào các hợp đồng đã được thương lượng công khai từ trước giữa hai bên, mà không cần phải tuân theo bất cứ quy định nào từ sàn giao dịch. Tại đó, mức giá sẽ do hai phía quyết định và các điều khoản trong hợp đồng chính là sự trao đổi từ hai bên và có thể sẽ không theo tiêu chuẩn nào.
• Spot Price: Đây là mức giá hiện tại của một loại hàng hóa hay công cụ tài chính và được gọi là giá giao ngay. Nói cách khác, mức giá mà sản phẩm đó có thể được bán hoặc mua ngay lập tức. Trong đó, người bán và người mua sẽ hỗ trợ khớp, xác định ra giá giao ngay thông qua đặt các lệnh mua, bán.

Tuy nhiên, cần chú ý một điều: Với thị trường thanh khoản thì mức giá giao ngay có thể biến đổi theo từng giây, ngay khi các đơn đặt hàng vừa được lấp đầy, sẽ có sự thay đổi nhanh chóng khi liên tục xuất hiện sự tham gia từ các đơn đặt hàng mới vào thị trường.

Hoạt động giao dịch trên Spot Market là gì?

Hầu hết, các sàn giao dịch đều tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giao dịch Spot hay cho phép người đầu tư được tiến hành các hoạt động chuyển đổi từ tiền mặt sang đồng tiền điện tử hoặc từ tiền điện tử sang tiền mặt.

Thực tế, sàn giao dịch trong Spot Market luôn hoạt động giống như một nhà trung gian, nơi mà người mua và người bán tự do đưa ra giá mua và giá bán cho toàn bộ các tài sản tiền kỹ thuật số mà họ quan tâm đến. Một khi giá bán hoặc giá mua được khớp thì sàn sẽ tự động tiến hành quá trình giao dịch đó.

Do đó, sàn giao dịch Spot luôn luôn hoạt động suốt 24 giờ trong ngày/7 ngày mỗi tuần, điều này đã giúp cho người đầu tư thực hiện quá trình mua, bán tiền điện tử vào bất cứ thời gian nào hay bất cứ ngày nào khi họ có nhu cầu.

Tuy nhiên, khi nhà đầu tư sở hữu tiền điện tử trên thị trường giao ngay thì sẽ được hưởng lợi từ việc tăng giá vốn ngay khi giá trị của đồng tiền kỹ thuật số mà nhà đầu tư nắm giữ tăng lên theo thời gian.

Khác biệt giữa Spot Market và Futures Market

Thị trường giao ngay và thị trường tương lai hoàn toàn không giống nhau, nên nhà giao dịch cần chú ý phân biệt rõ ràng, để tránh những sai lầm không đáng có trong quá trình đầu tư. Dưới đây sẽ là 3 điểm cơ bản khác khác nhau giữa Spot Market và Futures Market đó là:

Rủi ro đối tác

Futures Market

Đối tác ở đây đang ám chỉ là người mua và người bán cho các hoạt động giao dịch trên thị trường. Do toàn bộ quá trình giao hàng hay chốt lời, cắt lỗ hợp đồng tương lai đều sẽ được tiến hành trong tương lai, nên không nhà giao dịch nào muốn đến thời hạn mà không có người mua hay người bán.

Chính vì thế, các sàn giao dịch tương lai đều đang áp dụng 2 kỹ thuật dưới đây, để hạn chế bớt rủi ro ảnh hưởng đến đối tác của mình. Cụ thể là:

• Performance Bonds: Muốn bắt đầu hoạt động giao dịch, cần có yếu tố Performance Bonds hoặc tiền gửi ban đầu. Đây cũng chính là số tiền có trong tài khoản giao dịch của nhà đầu tư, để họ được thực hiện các nghĩa vụ đầu tư của mình. Trong đó, yêu cầu duy trì ký quỹ phải là số tiền đủ để trang trải tất cả các vị thế giao dịch mà bản thân trader đang mở.
• Duy trì ký quỹ: Khoản tiền này sẽ khác nhau, dựa trên loại vị thế giao dịch mà nhà đầu tư đang mở (Mua/Bán), yêu cầu chi tiết về số lượng cổ phiếu mà bản thân người dùng đang giao dịch và liệu rằng trader sẽ giữ vị trí qua đêm hay không.

Spot Market

• Ký quỹ trên thị trường giao ngay chính là một khoản phí mà người giao dịch sẽ phải trả trước cho nhà môi giới hoặc số tiền đặt cọc và không có ảnh hưởng gì đến rủi ro đối tác. Nếu như nhà giao dịch không thực hiện mua bán bất kỳ tài sản nào thì đồng nghĩa với việc sẽ mất hoàn toàn khoản tiền cọc đó.

Thời hạn thanh toán giao dịch

Kỳ hạn thanh toán của Futures Market

Trong thị trường tương lai, các loại tài sản cơ bản sẽ được quy định rõ ràng vào một ngày thanh toán trong tương lai, cụ thể đó là:

• Nếu người chơi quyết định mua 1 hợp đồng tương lai, thì có nghĩa trader đã chấp nhận mua hợp đồng đó vào một ngày nhất định.
• Ngược lại, nếu như đang có dự định sẽ bán, nghĩa là nhà đầu tư đã ký một thỏa thuận sẽ bán hợp đồng vào một ngày trong tương lai.

Như hình minh họa phía trên, nhà đầu tư có thể nhìn thấy phía trên của hợp đồng S&P E-Mini, có ghi đầy đủ các ngày hết hạn khác nhau dành cho mỗi loại hợp đồng. Trường hợp mà nhà đầu tư quyết định không Deliver hợp đồng vào ngày đã định trước thì sẽ phải dời hợp đồng của mình sang một tháng khác.

Kỳ thanh toán của Spot Market

Đối với một số hợp đồng của thị trường giao ngay, khoảng thời gian để xử lý thông thường sẽ được đồng ý theo quy định quốc tế là 2 ngày làm việc. Mặc dù, nghe có vẻ trái ngược lại với thuật ngữ “Giao ngay”, nhưng 2 ngày làm việc ở đây chính là dành cho quá trình chuyển tiền ngân hàng từ người mua sang người bán trong hoạt động thanh toán quốc tế.

Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, giá của Spot Market luôn đảm bảo được thanh toán và chốt gần với thời gian thực nhất. Điều này cũng trở thành phổ biến với các thị trường ngoại hối giao ngay – Một nơi mà hoạt động giao dịch sẽ được gửi điện tử và thanh toán ngay tức thì.

Phòng ngừa rủi ro

Phần lớn những nhà đầu tư đều nghĩ rằng, sẽ sử dụng thị trường tương lai giống như một giải pháp để chống lại Spot Market. Vậy tại sao không nghĩ ngược lại, sẽ sử dụng thị trường giao ngay để bảo vệ giá trên thị trường tương lai?

Bởi lẽ, ngoài yếu tố thời gian đã được nhắc đến ở trên, nhận thấy với thị trường tương lai sẽ sử dụng đòn bẩy giao dịch lớn hơn nhiều. Cho nên, người chơi có thể mua một số hợp đồng, nhưng có thể chỉ để bảo toàn cho một vị thế giao dịch trên thị trường giao ngay khá lớn.

Điều này sẽ giúp cho nhà giao dịch hạn chế bất cứ hành động rủi ro nào gây ảnh hưởng đến tài khoản giao dịch của mình, cũng chính là nếu có xảy ra rủi ro thật thì nhà đầu tư sẽ không phải gánh chịu tổn thất lớn trên thị trường.

Ưu điểm, nhược điểm của Spot Market là gì?

Ưu điểm

Một số ưu điểm mà Spot Market đang sở hữu, nhà đầu tư cần nắm rõ như sau:

• Cơ chế vận hành của thị trường một cách minh bạch, công khai, quá trình giao dịch cũng diễn ra dễ dàng.
• Hoạt động giao dịch có thể thanh toán và được hoàn thành ngay tức thì.
• Không yêu cầu số vốn tối thiểu khi giao dịch là bao nhiêu
• Một thị tường có tính linh hoạt và tính thanh khoản cao
• Nhà đầu tư có thể sở hữu hay tiến hành một thỏa thuận khác nếu như thấy nó tốt hơn mức giá, cùng điều khoản hiện tại trong hợp đồng.

Nhược điểm

Bên cạnh ưu điểm thì hoạt động giao dịch trên thị trường giao ngay vẫn còn tiềm ẩn một số nguy cơ đáng kể, nhất là những loại tài sản dễ biến động nhất trên thị trường:

• Spot Market sẽ rất ít khi được xây dựng kế hoạch giao dịch mang tính dài hạn
• Các tỷ giá trên thị trường giao ngay rất dễ bị tác động rủi ro từ việc đối tác bị phá sản hay vỡ nợ trên thị trường.
• Nhiều trường hợp, phải giao hàng đến tận nơi cho khách hàng, điển hình như dầu thô,..

Qua bài viết của Sanuytin.com, hy vọng nhà đầu tư đã giải đáp được thắc mắc trong lòng về Spot Market là gì, nhận dạng được thị trường tương lai với thị trường giao ngay. Có thể thấy, mỗi kiểu thị trường sẽ thích hợp với phong cách giao dịch khác nhau của từng trader hoặc có thể giao dịch cùng lúc trên cả hai thị trường, nhưng hãy đảm bảo bản thân đã sẵn sàng có kế hoạch quản lý rủi ro tốt nhất.