X

GNP là gì? Cách phân biệt giữa GDP và GNP

GNP là gì? Cách phân biệt giữa GDP và GNP

GNP là gì? Một khái niệm thường được chuyên gia sử dụng trong ngành kinh tế vĩ mô và tất nhiên nếu là người bình thường thì rất khó để hiểu rõ được thuật ngữ này. Bởi hầu như đa số nhiều người đều có sự nhầm lẫn giữa GDP và GNP. Vì vậy, bài viết sau đây sẽ giải mã những thông tin có liên quan đến GNP và đồng thời giúp mọi người bổ sung thêm kiến thức nhé.

Khái niệm về GDP và GNP

GNP la gi? GNP và GDP là gì?

GNP là gì?

Trên thực tế thì có rất nhiều người hiểu rõ được thuật ngữ về GDP nhưng hầu như lại không biết gì về chỉ số GNP là gì? Đây là một chỉ số có tên đầy đủ là Gross National Product, nghĩa là dùng để mô tả giá trị thị trường của tổng tất cả những sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đã được sản xuất ra theo đúng thời hạn định kỳ.

Những mặt hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ cuối cùng ở đây đều phải là các sản phẩm được trực tiếp tiêu thụ và chỉ số GNP sẽ không tính toán những mặt hàng đã được dùng làm yếu tố trung gian, nhằm mục đích đáp ứng quá trình sản xuất của những mặt hàng hóa khác.

Sản phẩm, dịch vụ cuối cùng trong GNP

Sản phẩm cuối cùng hay dịch vụ cuối cùng là những thành phần đưa đến tay người tiêu dùng, đây không phải là những sản phẩm, dịch vụ cung cấp cho nhà sản xuất và chúng cũng chính là sản phẩm trung gian nằm trong khâu sản xuất ra sản phẩm cuối cùng.

Giả dụ: Một chiếc điện thoại được bán ra thị trường và đến tay người tiêu dùng sử dụng thì đó chính là sản phẩm cuối cùng. Còn những sản phẩm như linh kiện để làm nên chiếc điện thoại thì chỉ là sản phẩm trung gian mà thôi.

Tìm hiểu sản phẩm/dịch vụ cuối cùng trong GNP là gì?

Sản phẩm hay dịch vụ cuối cùng được hiểu là sản phẩm được đưa đến tay người tiêu dùng chứ không phải là sản phẩm được bán cho nhà sản xuất. Sản phẩm hay dịch vụ bán cho nhà sản xuất được hiểu là sản phẩm trung gian, nhờ có sản phẩm này mới có được sản phẩm/dịch vụ cuối cùng.

GNP có mấy loại?

GNP được chia làm hai loại là GNP danh nghĩa và GNP thực tế, dưới đây là cách phân biệt chúng:

  • GNP danh nghĩa: Đây là thức đo tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ của một đất nước được sản xuất trong một thời gian nhất định theo giá thị trường hiện tại.
  • GNP thực tế: Đây là thước đo tổng lượng hàng hóa/dịch vụ quốc gia sản xuất ra trong một thời kỳ nhất định, nhưng ở mức giá cố định theo một thời điểm gốc đã chọn.so sánh gdp và gnp

GDP là gì?

GDP có tên gọi đầy đủ là Gross Domestic Product, tức là dùng để mô tả tổng toàn bộ các sản phẩm đã được sản xuất và bán ra bên ngoài thị trường nội địa ở một quốc gia. Tổng toàn bộ các mặt hàng đó chính là tổng giá trị tiền tệ của sản phẩm, dịch vụ đã được tiêu thụ ở trong nước với một khoảng thời gian nhất định.

Có thể nói, chỉ số GDP giống như một thước đo tiêu chuẩn về giá trị sản xuất sản phẩm trong nước và đồng thời phản ánh mức độ tăng trưởng cũng sự phát triển của một đất nước đều dựa vào nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng.

Phân biệt GDP và GNP

Mối quan hệ giữa GDP và GNP – GNP theo giá sản xuất bằng bao nhiêu?

Nếu đã hiểu rõ được khái niệm về GDP và GNP là gì? Từ đó, mọi người có thể dễ dàng nhìn thấy sự khác biệt hoàn toàn ở hai thuật ngữ, nhưng vẫn có một số người không thể nhận dạng giữa GDP va GNP sao cho đúng. Vì vậy, dưới đây sẽ là ba tiêu chí giúp mọi người có thể phân biệt dễ dàng như sau:

Về bản chất

Nếu xét về bản chất thì chỉ số GNP dùng để thể hiện tổng giá trị của hàng hóa của một quốc gia được sản xuất trong hay ngoài nước. Đối với chỉ số GDP chính là tổng hàng hóa sản xuất đã được tiêu thụ trong phạm vi lãnh thổ ở một quốc gia. Một sự khác biệt hoàn toàn.

Về mức độ phản ánh

Khi nhắc đến mức độ phản ánh, thông thường sẽ đánh giá cao chỉ số GNP về mặt số lượng những sản phẩm, dịch vụ mà người tiêu dùng có thể mua nhờ vào giá trị chênh lệch tài sản nước ngoài. Ngoài ra, GDP cũng phản ánh tốt số lượng sản phẩm cùng dịch vụ đã được sản xuất ra bên ngoài thị trường.

Nhờ đó, có thể dễ dàng tính được bình quân đầu người tại một đất nước cụ thể. Đơn giản hơn thì chỉ số GNP chỉ phản ánh về sự mua còn chỉ số GDP lại phản ánh về tình hình sản xuất hàng hóa.

Về tính ứng dụng

Chỉ số GNP thường được áp dụng phổ biến để các chuyên gia tính toán mối quan hệ tài chính ngân hàng ở một đất nước và hầu như, đa số ngân hàng trên toàn cầu đều sẽ sử dụng chỉ số này để tính toán. Với chỉ số GDP thì hầu như các quốc gia trên toàn cầu đều áp dụng GDP để tính bình quân đầu người và từ đó, cho thấy được tổng nguồn thu nhập cùng mức độ phát triển kinh tế ở một quốc gia vô cùng chính xác.

Phân loại các GNP

GNP được phân thành 2 loại chính – GNP theo giá thị trường bằng bao nhiêu?

Muốn xác định chi tiết được hàng hóa tiêu thụ và thiết lập công thức tính chuẩn xác nhất mà có thể phân chia chỉ số GNP thành 2 loại chính như sau:

  • GNP danh nghĩa: Giá trị của chỉ số GNP danh nghĩa xem như là thước đo dùng để tính tổng giá trị hàng hóa quốc dân đã được sản xuất ra trong một thời gian nhất định và sẽ không có sự tùy chỉnh nào dành cho lạm phát được tính đến. Thay vào đó thì chỉ số GNPn thường được các chuyên gia sử dụng để nghiên cứu, phân tích về mối quan hệ tài chính của ngân hàng.
  • GNP thực: GNP thực xem như thước đo lường tổng hàng hóa cuối cùng đã được sản xuất ra bên ngoài thị trường ở thời gian nhất định. Nhưng chỉ số này lại được tính theo giá cố định của năm đã được chọn làm mốc. Do đó, GNPr lại được áp dụng để phân tích tốc độ phát triển kinh tế ở một quốc gia.

Có thể thấy, mối quan hệ mật thiết giữa GNP danh nghĩa và GNP thực với nhau và trong đó, cầu nối giữa hai yếu tố này chính là chỉ số lạm phát hay chỉ số giá cả trên thị trường.

Cách tính GNP

Hiện nay trên thị trường có 2 hình thức phổ biến để tính được chỉ số GNP chính là: Dựa trên tổng hàng hóa được tiêu thụ nội địa GDP và một cách tính trực tiếp. Dưới đây, sẽ là công thức tính như sau:

Cách tính theo GDP

Công thức này sẽ dựa trên chỉ số GDP để tính GNP

Với cách tính này thì thông thường sẽ dựa trên chỉ số GDP để tính chỉ số GNP chi tiết như sau:

GNP = GDP + Nguồn thu nhập ròng từ nước ngoài

Trong đó, nên chú ý đến nguồn thu nhập ròng từ nước ngoài chính là tổng thu nhập từ các sản phẩm đã xuất khẩu khấu trừ đi thu nhập từ các sản phẩm đã nhập khẩu. Và quan trọng là công thức này được tính trên sự chênh lệch về các khoản thu nhập đến từ trong hay ngoài nước.

Để hiểu rõ hơn thì có thể xem thí dụ như sau: Một đất nước có tổng chỉ số GDP sẽ là 400 tỷ USD và nguồn thu nhập ròng từ nước ngoài sẽ có 90 tỷ USD. Từ đó, có thể đưa ra kết luận về chỉ số GNP ở đất nước này là: GNP = 400 + 90 = 490 tỷ USD

Cách tính trực tiếp

Điểm khác nhau giữa GDP và GNP

Ngoài cách tính theo chỉ số GDP thì cách tính kế tiếp của GNP là gì? Đó chính là cách tính trực tiếp và phương pháp này sẽ không tính nguồn thu nhập ròng từ nước ngoài mà có thể tính như sau:

GNP = (X – M) + NR + C + I + G

Trong đó, ý nghĩa của từng ký hiệu sẽ là:

  • X: Sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng về các dịch vụ cùng hàng hóa
  • M: Sản lượng kim ngạch xuất nhập khẩu ròng về các dịch vụ cùng hàng hóa
  • NR: Nguồn thu nhập ròng đến từ những tài sản được tiêu thụ ở nhiều quốc gia khác.
  • C: Chi phí tiêu dùng cá nhân
  • I: Tổng mức đầu tư cá nhân ở một đất nước
  • G: Chi phí được nhà nước sử dụng để tiêu dùng

So sánh GDP và GNP

Điểm khác nhau và giống nhau giữa hai chỉ số GNP và GDP

Điểm giống nhau giữa GDP với GNP

  • Cả hai chỉ số đều là những khái niệm theo đúng tiêu chuẩn và được áp dụng chung trên toàn thế giới.
  • Hai chỉ số đều được dùng trong ngành kinh tế vĩ mô
  • Cả hai phản ánh sự tăng trưởng kinh tế ở một quốc gia.
  • GDP với GNP đều được tính dựa vào công thức xác định
  • GDP với GNP đều là các con số sau cùng ở một quốc gia/năm

Điểm khác nhau giữa GDP với GNP

Về công thức tính

  • Công thức tính chỉ số GDP chính là tổng sản phẩm tiêu dùng: GDP = C + I + G + NX
  • Công thức tính chỉ số GNP chính là tổng sản phẩm quốc gia: GNP = (X – M) + NR + C + I + G

Khác nhau về bản chất

  • Chỉ số GDP: Nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội hay tổng sản phẩm nội địa
  • Chỉ số GNP: Nghĩa là tổng sản lượng quốc gia hay tổng sản phẩm quốc gia

Qua đó, có thể dễ dàng nhìn thấy được sự khác nhau rõ rệt đó là: Chỉ số GNP có nghĩa bao quát rộng hơn so với chỉ số GNP chỉ bao hàm tổng sản lượng quốc gia mà thôi, tức là tính cả nguồn thu nhập từ bên ngoài lãnh thổ quốc gia cùng khu vực trong quốc gia mình, còn chỉ số GDP chỉ tính thu nhập đến từ lãnh thổ mà thôi.

GDP và GNP có quan hệ như thế nào?

Nhắc đến chỉ số GDP và GNP thì chắc nhiều người cũng hiểu được chúng tác động như thế nào đến nhau, vì vấn đề này đã được làm rõ trong phần khái niệm. GDP cho biết thực tế nền kinh tế của một nước còn GNP thì thể hiện khả năng của nền kinh tế đó.

Chính vì như vậy, nhà đầu tư thường đánh giá sự phát triển cũng như sức mạnh của nền kinh tế một quốc gia dựa trên chỉ số GDP. Nếu GDP lớn hơn GNP thì nền kinh tế của đất nước đó còn yếu, ngược lại nếu GDP lớn hơn GNP thì nền kinh tế của đất nước đó mạnh.

Tầm ảnh hưởng của chỉ số GNP

Đơn giản chính là mức độ ảnh hưởng ở đây là các tác động tích cực lẫn tiêu cực mà chỉ số GNP sẽ đem lại. Vậy hiện tại thì chỉ số GNP đang tác động như thế nào đến nền kinh tế?

Tầm quan trọng của GNP

Tính GNP theo giá thị trường và giá sản xuất

Chỉ số GNP cho thấy được thu nhập thực tại cùng mức sống của người dân đang diễn ra trên một đất nước. Đồng thời, dựa trên tính toán thì cũng sẽ biết được trạng thái gia tăng thu nhập hay cải thiện tiêu chuẩn đời sống cho người dân.

Nếu tốc độ tăng trưởng của chỉ số GNP trên thực tại lại thấp hơn so với tốc độ gia tăng của dân số thì chứng minh mức thu nhập bình quân đầu người ở đất nước đó đang suy giảm. Vì vậy, khi tiến hành so sánh về mức sống ở nhiều quốc gia trên toàn cầu thì đa số sẽ căn cứ vào trong chỉ số GDP bình quân đầu người.

Nhưng quan trọng là nếu muốn tính được chỉ số này thì tất nhiên không thể thiếu chỉ số GNP cùng với những khoản chi phí nhân tố hay quỹ khấu hao khác trong thị trường.

Những hạn chế còn tồn tại của chỉ số GNP

Điểm hạn chế của GDP GNP

Chỉ số GNP phản ánh nguồn thu nhập thực tại của người dân và hỗ trợ rất nhiều trong việc cho thấy mức sống của người dân ở một quốc gia như thế nào. Tuy nhiên, bên cạnh các tác động tiêu cực đó thì chỉ số GNP vẫn còn tồn tại một số hạn chế bao gồm:

  • Chỉ số GNP vẫn chưa thể bao quát được tất cả hàng hóa được tiêu thụ ở nền kinh tế ngầm hay những mặt hàng hóa được các hộ gia định tự sản xuất.
  • Chỉ số GNP không cho kết quả chính xác về tổng hàng hóa được sản xuất trong một nền kinh tế.
  • Nếu chỉ sử dụng chỉ số GNP để so sánh tốc độ phát triển ở các quốc gia với nhau thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Một phần là do số lượng của công ty, doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường toàn cầu là vô cùng lớn, nên cần đến sự trợ giúp từ các chỉ số khác để khi so sánh thì mới cho ra được kết quả chính xác được.

Như vậy, Sanuytin.com đã cung cấp đầy đủ kiến thức về chỉ số GNP, hy vọng qua những thông tin trên thì mọi người đã hiểu được GNP là gì cũng như phân biệt sự khác nhau giữa GDP và GNP nếu có nhìn thấy hay nghe được trên các trang mạng thông tin xã hội nhé.

5 / 5 ( 1 bình chọn )
Jessica Huynh: Tôi là Bích Trâm (Jessica Huynh) Admin Website Sanuytin.com - Nơi chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm liên quan đến thị trường tài chính, chứng khoán, Forex, tiền điện tử. Với hơn 10 năm kinh nghiệm giao dịch và đầu tư trong các lĩnh vực phái sinh, Futures và CFD, tôi tự tin đem đến cho nhà đầu tư những bài viết thật hữu ích và chất lượng cao dưới góc nhìn chân thực và mới mẻ.