Trong nền kinh tế toàn cầu hóa hiện nay, tỷ giá hối đoái có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong thương mại và đầu tư quốc tế. Một trong những chế độ tỷ giá hối đoái phổ biến nhất là “Floating Exchange Rate” hoặc tỷ giá hối đoái thả nổi. Vậy Floating Exchange Rate là gì? Tác động của nó đến nền kinh tế? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé!

Floating Exchange Rate là gì?

Floating Exchange Rate (Tỷ giá hối đoái thả nổi) là một cơ chế sử dụng cung và cầu thị trường để xác định giá trị đồng tiền của một quốc gia. Hệ thống này linh hoạt, biến động theo cung cầu thị trường chứ không cố định một phần. Các yếu tố tác động đến tỷ giá hối đoái thả nổi bao gồm cán cân vãng lai, sức mạnh kinh tế, tỷ lệ lạm phát và lãi suất.

Phần lớn tiền tệ trên thế giới được giao dịch theo tỷ giá hối đoái thả nổi sau khi Hoa Kỳ loại bỏ tỷ giá hối đoái cố định, chuyển sang USD chuyển đổi thành vàng vào năm 1971.

Hạn chế của hệ thống này là để duy trì tỷ giá hối đoái ổn định, Ngân hàng Trung ương đôi khi phải can thiệp bằng các hoạt động mua hoặc bán tiền tệ. Floating Exchange Rate chủ yếu được thiết lập bởi nhu cầu thị trường và có rất ít sự can thiệp từ chính phủ.

Để duy trì đồng tiền của một quốc gia trong phạm vi của nó so với các loại tiền tệ khác, các Ngân hàng Trung ương vẫn có thể can thiệp. Mặc dù vậy, tỷ giá hối đoái thả nổi cần ít sự can thiệp của chính phủ hơn so với các hệ thống cố định trước đây.

Vai trò tỷ giá hối đoái thả nổi

Floating Exchange Rate có tác động đến thương mại, đầu tư và hoạt động tài chính quốc tế nên có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu. Dưới đây là các chức năng chính của tỷ giá hối đoái thả nổi:

• Góp phần tạo nên giá trị của ngoại tệ: Giá trị thị trường của ngoại tệ chịu ảnh hưởng bởi sự biến động của tỷ giá hối đoái thả nổi.
• Tác động đối với xuất nhập khẩu: Chi phí của hàng hóa và dịch vụ xuất nhập khẩu có thể bị ảnh hưởng bởi Floating Exchange Rate. Hàng hóa và dịch vụ của một quốc gia trở nên có giá cả phải chăng hơn khi tỷ giá hối đoái giảm, điều này mang lại cơ hội thúc đẩy xuất khẩu và cắt giảm nhập khẩu.
• Tác động đến hoạt động đầu tư: Do giá trị của khoản đầu tư nước ngoài phụ thuộc vào tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền khác nhau nên Floating Exchange Rate có thể tác động đến lợi nhuận của nhà đầu tư.
• Tác động đến ngân sách: Thuế và chi phí xuất/nhập khẩu có thể có tác động đến ngân sách quốc gia do tỷ giá hối đoái thả nổi.
• Thúc đẩy phát triển kinh tế toàn cầu và tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh quốc tế: Tỷ giá hối đoái thả nổi khuyến khích các hoạt động kinh doanh quốc tế.

Trong hoạt động tài chính và thương mại quốc tế, tỷ giá hối đoái thả nổi rất quan trọng vì chúng giúp thiết lập một thị trường toàn cầu nơi tiền tệ có thể được trao đổi và thanh toán trên toàn cầu.

Với hệ thống Floating Exchange Rate, các quốc gia có thể đa dạng hóa nguồn tài chính và tham gia vào thị trường quốc tế một cách linh hoạt hơn. Nó cũng giúp các nhà đầu tư nước ngoài có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư và đầu tư vào những sản phẩm mới.

Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi cũng có một số nhược điểm. Các Ngân hàng Trung ương đôi khi cần mua hoặc bán tiền tệ để ngăn tỷ giá hối đoái tăng hoặc giảm quá nhiều. Khi chính phủ can thiệp vào tỷ giá tiền tệ, nền kinh tế quốc gia có thể bị ảnh hưởng và thị trường tài chính trở nên bất ổn.

Các hình thức của Floating Exchange Rate

Tỷ giá hối đoái thả nổi được phân thành hai loại: Tỷ giá thả nổi hoàn toàn và tỷ giá thả nổi có quản lý.

Fully Floating Exchange Rate (Tỷ giá thả nổi hoàn toàn)

Tỷ giá thả nổi hoàn toàn được xác định bởi cung và cầu ngoại tệ và chính phủ không can thiệp vào việc kiểm soát chúng. Tại điểm cung và cầu bằng nhau, giá trị của đồng nội tệ so với ngoại tệ được thiết lập. Nguồn cung ngoại tệ sẽ giảm khi nhập khẩu tăng, do đó làm tăng giá trị của ngoại tệ.

Ưu điểm

• Tín hiệu thị trường thúc đẩy biến động giá, hỗ trợ các nhà đầu tư chuyển dòng tiền từ thị trường kém hiệu quả sang thị trường tiềm năng.
• Duy trì cán cân thanh toán, thâm hụt cán cân vãng lai sẽ làm giá trị đồng nội tệ giảm. Bằng cách khuyến khích xuất khẩu vượt quá nhập khẩu, tỷ giá hối đoái thả nổi sẽ giúp duy trì cán cân thanh toán cân bằng.
• Quốc gia sẽ được bảo vệ khỏi tình trạng thất nghiệp và lạm phát ở nước ngoài.

Nhược điểm

• Tỷ giá thả nổi hoàn toàn gây khó khăn cho việc hoạch định chính sách kinh tế và thực hiện đầu tư.
• Dự báo cho tương lai có tác động đến tỷ giá hối đoái. Các chính sách kinh tế vĩ mô sẽ bị ảnh hưởng nếu Chính phủ đưa ra những dự báo không chính xác.

Managed Floating Exchange Rate (Tỷ giá thả nổi có quản lý)

Tỷ giá thả nổi có quản lý là một hệ thống trong đó chính phủ tự động quyết định cách duy trì sự độc lập tiền tệ trong khi kiểm soát và ổn định tỷ giá hối đoái.

Ưu điểm

• Giúp quốc gia hội nhập kinh tế với nền kinh tế toàn cầu.
• Cạnh tranh tiền tệ được tạo điều kiện thuận lợi bởi tỷ giá thả nổi có quản lý
• Managed Floating Exchange Rate giúp quản lý, thay đổi tỷ giá khi thị trường biến động.
• Bảo toàn ngoại hối.

Nhược điểm

• Việc hội nhập với các quốc gia khác là thách thức khi chính phủ tùy tiện can thiệp để thay đổi những sai sót của thị trường.
• Quá trình đầu tư nước ngoài bị ảnh hưởng bởi sự biến động đáng kể của tỷ giá hối đoái.
• Các quy định kinh tế vĩ mô không chính xác ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế có thể xuất phát từ mức độ biến động tỷ giá hối đoái trong chế độ tỷ giá hối đoái này, điều này khó có thể dự đoán trước.

Lợi ích và hạn chế của Floating Exchange Rate là gì?

Floating Exchange Rate có những lợi ích và hạn chế như sau:

Lợi ích

• Hiệu quả thị trường được cải thiện: Tỷ giá hối đoái thả nổi trên thị trường quốc tế chịu ảnh hưởng của nền tảng kinh tế vĩ mô của một quốc gia, ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư xuyên biên giới. Do đó, hiệu quả thị trường được tăng lên nhờ tỷ giá hối đoái thả nổi.
• Sự ổn định của cán cân thanh toán (BOP): Cán cân thanh toán, hay BOP, là báo cáo về các giao dịch giữa các thực thể của một quốc gia và các thực thể của phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian xác định. Về mặt lý thuyết, tỷ giá hối đoái sẽ tự động bị thay đổi bởi bất kỳ sự mất cân bằng nào trong báo cáo đó.
• Nhập khẩu được bảo vệ khỏi lạm phát: Cán cân thanh toán thặng dư hoặc giá nhập khẩu tăng là hai cách mà các quốc gia có tỷ giá hối đoái cố định giải quyết vấn đề lạm phát nhập khẩu. Tuy nhiên, vấn đề này không tồn tại ở các quốc gia có tỷ giá hối đoái thả nổi.
• Ngoại hối không hạn chế: Không giống như các loại tiền tệ có tỷ giá hối đoái cố định, các loại tiền tệ có Floating Exchange Rate có sẵn để giao dịch mà không có bất kỳ hạn chế nào. Do đó, một quy trình quản lý liên tục là không cần thiết đối với chính phủ và ngân hàng.
• Không yêu cầu dự trữ ngoại hối lớn: Để bảo vệ tỷ giá hối đoái trong trường hợp Floating Exchange Rate, các Ngân hàng Trung ương không bắt buộc phải duy trì dự trữ ngoại hối. Do đó, bằng cách nhập khẩu hàng hóa vốn, dự trữ có thể được sử dụng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Hạn chế

Mặc dù tỷ giá hối đoái thả nổi (Floating Exchange Rate) là một công cụ hữu ích trong tài chính và thương mại toàn cầu nhưng chúng vẫn có một số nhược điểm như:

• Khả năng dự đoán: Bởi vì Floating Exchange Rate phụ thuộc vào nhiều biến số và có thể biến động đột ngột nên việc dự báo chúng có thể cực kỳ khó khăn. Đối với các nhà đầu tư, điều này khiến việc quản lý rủi ro trở nên khó khăn hơn.
• Ảnh hưởng của các biến số bên ngoài: Một số biến số bên ngoài, bao gồm ổn định chính trị, thay đổi giá hàng hóa, thay đổi quan hệ thương mại và đầu tư, có thể ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái thả nổi. Những yếu tố này có khả năng dẫn đến biến động thị trường.
• Nguy cơ bị thao túng: Các nhà đầu tư lớn hoặc tổ chức tài chính lớn có khả năng thao túng tỷ giá hối đoái thả nổi. Điều này khiến cho thị trường trở nên không ổn định và quá trình định giá có thể trở nên kém minh bạch hơn.
• Tác động đến nền kinh tế: Tác động kinh tế của tỷ giá hối đoái thả nổi có thể không đồng đều, với một số nền kinh tế có khả năng bị thiệt hại nhiều hơn những nền kinh tế khác. Kết quả là nhà đầu tư có thể phải đối mặt với rủi ro lớn hơn và sự bất ổn của thị trường.
• Tác động đến xuất nhập khẩu: Nhập khẩu và xuất khẩu của một quốc gia có thể bị ảnh hưởng bởi tỷ giá hối đoái thả nổi. Các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ phải đối mặt với thách thức và chi phí sản xuất sẽ tăng cao nếu tỷ giá tăng vì sẽ làm giảm giá trị xuất khẩu và tăng giá trị nhập khẩu.

Mặc dù Floating Exchange Rate là một công cụ hữu ích trong tài chính và thương mại toàn cầu nhưng chúng cũng có những hạn chế, bao gồm khả năng tác động từ bên ngoài và căng thẳng địa chính trị, khả năng thao túng, thách thức dự báo và tác động đến xuất nhập khẩu. Những hạn chế này làm tăng rủi ro cho nhà đầu tư và dẫn đến biến động thị trường.

Ví dụ minh họa cho tỷ giá hối đoái thả nổi

Để hiểu rõ hơn về cơ chế của Floating Exchange Rate là gì, bạn có thể xem xét ví dụ sau:

Đồng bảng Anh sẽ mất giá so với đồng đô la nếu nhập khẩu của Anh từ Mỹ tăng nhanh hơn xuất khẩu của Anh sang Mỹ. Điều này sẽ khiến hàng nhập khẩu của Mỹ vào Anh đắt hơn so với hàng xuất khẩu của Anh sang Mỹ.

Mặt khác, nhu cầu của Mỹ đối với bảng Anh sẽ vượt quá nhu cầu về đô la của Anh nếu xuất khẩu của Anh sang Mỹ chậm hơn nhập khẩu của Anh vào Mỹ. Kết quả là, giá trị của đồng bảng tăng so với đồng đô la, làm giảm chi phí nhập khẩu từ Mỹ sang Anh và làm tăng chi phí xuất khẩu từ Anh sang Mỹ.

Vương quốc Anh có thể sử dụng dự trữ đô la của mình để giảm thiểu tổn thất bằng cách mua và bán đô la trên thị trường ngoại hối để kiểm soát tỷ giá hối đoái thả nổi. Từ đó, giữ tỷ giá hối đoái gần đường xu hướng dài hạn bằng cách điều chỉnh những thay đổi trên thị trường ngoại hối.

Qua bài viết của Sanuytin.com, bạn có thể hiểu rõ Floating Exchange Rate là gì và những yếu tố ảnh hưởng đến nó. Tỷ giá hối đoái thả nổi có vai trò quan trọng trong việc ổn định nền kinh tế vĩ mô và điều tiết dòng vốn quốc tế trong môi trường kinh tế toàn cầu hiện nay. Tuy nhiên, sự biến động mạnh của tỷ giá hối đoái cũng có thể gây nguy hiểm cho các nhà đầu tư và nền kinh tế. Do đó, trader cần có chiến lược đầu tư phù hợp để đạt được thành công.