Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) – một cái tên có thể còn khá xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên, đây là tổ chức quan trọng đóng vai trò then chốt trong chính sách tiền tệ của khu vực đồng tiền chung châu Âu. Vậy ECB là gì? ECB quan trọng như thế nào trong nền kinh tế? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

ECB là gì?

ECB (European Central Bank) hay được gọi là Ngân hàng Trung ương Châu Âu, là cơ quan quản lý chính sách tiền tệ của 19 quốc gia EU sử dụng đồng Euro. Kể từ ngày 1/1/1999, ECB đóng vai trò then chốt trong việc điều hành khu vực Eurozone, đảm bảo sự ổn định và phát triển của nền kinh tế sử dụng đồng tiền chung này.

Trụ sở chính của Ngân hàng Trung ương Châu Âu được đặt tại Frankfurt am Main, Đức. Hệ thống châu Âu, bao gồm Ngân hàng Trung ương của các quốc gia thành viên và Ngân hàng Trung ương châu Âu, là cơ quan giám sát ECB.

Duy trì sự ổn định về giá trong khu vực đồng Euro là mục tiêu hoạt động chính của Ngân hàng Trung ương Châu Âu, điều này cũng giúp duy trì sức mua của đồng Euro.

Nhiệm vụ của Ngân hàng Trung ương Châu Âu

Ổn định giá cả và ổn định tài chính là hai trách nhiệm chính của Ngân hàng Trung ương Châu Âu trong nền kinh tế. Trách nhiệm kinh tế của ECB bao gồm:

Ổn định giá cả

Lãi suất ngắn hạn của khu vực đồng Euro sẽ bị ảnh hưởng bởi ECB. ECB duy trì lãi suất mục tiêu từ 2% trở xuống, giống như các ngân hàng khác.

Trên thực tế, lạm phát, thất nghiệp và tăng trưởng kinh tế tổng thể là những yếu tố chính được Ngân hàng Trung ương Châu Âu sử dụng để điều chỉnh lãi suất. Kết quả là ngân hàng sẽ thắt chặt, duy trì sự ổn định về giá. Ngân hàng sẽ thực hiện các biện pháp phù hợp vào nhiều thời điểm khác nhau để ngăn đồng Euro mất giá và tăng giá trị.

Ổn định tài chính

Việc duy trì sự ổn định tài chính khu vực là một trong những trách nhiệm khác của ECB. ECB sẽ mua trái phiếu trên thị trường để tăng thanh khoản hệ thống khi nền kinh tế bước vào giai đoạn khủng hoảng. Ngoài ra, điều này nhằm mục đích duy trì sự ổn định tài chính.

Ngân hàng Trung ương châu Âu cũng sẽ hạ lãi suất xuống mức thấp nhất. Điều này nhằm mục đích giúp người dân có thể giải quyết các khoản nợ của mình.

Trong trường hợp nền kinh tế rơi vào khủng hoảng và Ngân hàng Trung ương châu Âu không khôi phục được thanh khoản thì hệ thống tài chính sẽ kết thúc. Do đó, ổn định tài chính là một nhiệm vụ quan trọng đối với ECB.

Vai trò của ngân hàng ECB

Chính sách tiền tệ của Khu vực đồng Euro phần lớn được quản lý bởi ECB. ECB chịu trách nhiệm duy trì sự ổn định về giá và khuyến khích mở rộng kinh tế khu vực. Để làm được điều đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu đã thực hiện các chức năng sau:

• Thiết lập và thực hiện chính sách tiền tệ của Eurozone.
• Phát hành đồng Euro.
• Giám sát các Ngân hàng Trung ương quốc gia của Eurozone.
• Khuyến khích các Ngân hàng Trung ương quốc gia thực hiện nhiệm vụ của mình.

Ảnh hưởng của ECB đối với kinh tế?

Tác động lãi suất lên đồng Euro

Bằng cách thay đổi kỳ vọng về lãi suất, ECB có thể tác động đến lãi suất trên đồng Euro. Điều này cho thấy khi kỳ vọng lãi suất tăng lên, tiền tệ thường sẽ tăng giá.

Hơn nửa, đồng Euro bị ảnh hưởng bởi các chương trình nới lỏng định lượng (QE). QE có nghĩa là các Ngân hàng Trung ương mua chứng khoán trên thị trường mở.Điều này nhằm mục đích cải thiện tính thanh khoản của hệ thống tài chính và kích thích nền kinh tế. Đồng Euro sẽ mất giá trị nếu nới lỏng định lượng được áp dụng.

Thực tế là chương trình nới lỏng định lượng sẽ mở rộng nguồn cung tiền. Do đó, chỉ trong cuộc khủng hoảng tài chính, việc nới lỏng định lượng mới được áp dụng.

Tác động lãi suất lên kinh tế

ECB sẽ giảm lãi suất để thúc đẩy nền kinh tế. Ngoài ra, Ngân hàng Trung ương Châu Âu sẽ tăng lãi suất để cố gắng kiểm soát lạm phát. Cụ thể:

• Lãi suất thấp sẽ khuyến khích các công ty vay vốn và đầu tư nhiều vào các dự án.
• Chiết khấu thấp hơn được áp dụng cho thị trường chứng khoán khi lãi suất thấp. Điều này dẫn đến hiệu ứng tài sản và làm tăng giá trị của thị trường chứng khoán. Theo hiệu ứng của cải, khi thu nhập tăng, người dân sẽ chi tiêu nhiều hơn.

Công cụ điều tiết chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Châu Âu

Lãi suất điều hành

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đặt ra các mức lãi suất điều hành bằng cách sử dụng 3 công cụ chính để duy trì sự ổn định về giá ở Khu vực đồng tiền chung châu Âu: Lãi suất tiền gửi qua đêm, lãi suất tái cấp vốn và lãi suất cho vay cận biên.

• Lãi suất tái cấp vốn (MRO): Lãi suất mà các ngân hàng phải trả cho Ngân hàng Trung ương Châu Âu khi họ vay tiền trong 1 tuần.
• Lãi suất cho vay cận biên (MLFR): Lãi suất mà các ngân hàng phải trả cho Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) cho các khoản vay qua đêm (1 ngày).
• Lãi suất tiền gửi qua đêm (DFR): Lãi suất mà các ngân hàng nhận được khi họ gửi tiền tại ECB trong thời gian 1 ngày.

Lưu ý: Các ngân hàng phải cung cấp tài sản thế chấp (chứng khoán) khi đăng ký bất kỳ khoản vay nào trong 3 loại khoản vay để đảm bảo rằng số tiền sẽ được trả lại cho ECB.

Chương trình tái cấp vốn dài hạn

Để kiểm soát lãi suất và tính thanh khoản trong hệ thống tài chính Eurozone, ECB cũng sử dụng nghiệp vụ thị trường mở. Có hai chương trình chính trong dịch vụ này:

Chương trình tái cấp vốn dài hạn (Longer-term Refinancing Operation – LTRO)

• Chương trình cho vay này bắt đầu vào tháng 10 năm 2011 để hỗ trợ tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu năm 2010. Thời hạn tối đa là ba năm và lãi suất là 1%.
• Để đảm bảo hoàn trả khoản vay, các ngân hàng yêu cầu khoản vay ECB phải cung cấp tài sản thế chấp. Có thể vay được nhiều tiền hơn với tài sản thế chấp tốt hơn và ngược lại.
• Trên thực tế, LTRO có thời hạn 6 tháng khi lần đầu tiên được giới thiệu ra thị trường vào tháng 3 năm 2008, sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm đó.

Chương trình tái cấp vốn chính (Main Refinancing Operations – MRO)

Mặc dù MRO chỉ cung cấp thanh khoản ngắn hạn (1 tuần) để hỗ trợ vốn tạm thời cho các ngân hàng khu vực đồng Euro nhưng nó hoạt động tương tự như LTRO.

Chương trình mua tài sản (QE)

Một công cụ của chính sách tiền tệ là chương trình mua tài sản. Do đó, để duy trì sự ổn định tài chính và tính thanh khoản của toàn bộ nền kinh tế khu vực đồng Euro, Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) sẽ mua trái phiếu chính phủ và các tài sản tài chính khác.

Lãi suất của các giấy tờ này có thể được hạ xuống bởi các nhà đầu tư bán chúng lại cho ECB một cách dễ dàng và với mức phí bảo hiểm rủi ro thấp hơn. ECB buộc phải chấp nhận rủi ro vỡ nợ và thanh khoản trên bảng cân đối kế toán khi thực hiện chương trình này.

Định hướng chính sách

Dựa trên đánh giá về khả năng ổn định giá cả, các quan chức Ngân hàng Trung ương có thể trực tiếp cung cấp hoặc báo cáo ý định của họ về chính sách tiền tệ trong tương lai. Điều này được gọi là định hướng chính sách.

Ví dụ, ECB thường xuyên thực hiện chính sách lãi suất để giữ lạm phát ở khu vực đồng Euro trong phạm vi mục tiêu. ECB sẽ yêu cầu định hướng chính sách để cung cấp cho thị trường một bức tranh tốt hơn về chi phí đi vay có thể phát triển như thế nào trong tương lai nếu khó có thể giảm lãi suất hơn nữa trong thời điểm lạm phát cực thấp.

Cuộc họp ECB diễn ra khi nào?

Bốn cơ quan của ECB: Hội đồng quản trị, Ban điều hành, Đại hội đồng và Ban kiểm soát, có nhiệm vụ đưa ra các lựa chọn hỗ trợ tổ chức đạt được các mục tiêu hoạt động.

Hội đồng Thống đốc chịu trách nhiệm đưa ra các quyết định chính sách. Hội đồng ECB bao gồm 20 thống đốc của các Ngân hàng Trung ương quốc gia Eurosystem (NCB) và 6 thành viên Ban điều hành (Chủ tịch, Phó Chủ tịch và 4 thành viên do Hội đồng Châu Âu lựa chọn).

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) họp 6 tuần một lần để quyết định chính sách tiền tệ và thiết lập chính sách lãi suất cho khu vực đồng Euro.

Hội đồng Thống đốc cũng thường họp tại trụ sở 2 tuần một lần để quyết định các vấn đề liên quan đến hệ thống thanh toán, thống kê, ổn định tài chính, phát hành tiền giấy và các khía cạnh pháp lý và quản lý hoạt động ngân hàng.

Sau mỗi cuộc họp, chủ tịch và phó chủ tịch ECB cũng sẽ tổ chức một cuộc họp báo để giải đáp các câu hỏi từ giới truyền thông và đưa ra lời giải thích về các quyết định.

Việc bỏ phiếu tại mỗi cuộc họp chính sách được luân phiên giữa các Ngân hàng Trung ương của các quốc gia thuộc Hệ thống Châu Âu (Eurosystem). Trong đó, chỉ có 21 phiếu bầu trong Hội đồng Thống đốc của ECB, với 6 thành viên Ban Điều hành có quyền biểu quyết vĩnh viễn và 15 thống đốc còn lại chia nhau 15 phiếu trong mỗi cuộc họp.

Cụ thể, các quốc gia sẽ được phân loại thành các nhóm nhỏ hơn dựa trên cách xếp hạng của họ trong khu vực đồng Euro bằng hai yếu tố dưới đây:

• GDPmp hoặc tổng sản phẩm quốc nội theo giá thị trường
• Tỷ lệ NBC trên bảng cân đối kế toán của ECB

Hiện có 20 thống đốc NCB được chia thành 3 nhóm theo tiêu chí kinh tế nêu trên:

• Nhóm thứ nhất: 5 thống đốc từ các quốc gia có thứ hạng cao nhất, mỗi người nhận được 4 phiếu bầu.
• Nhóm thứ hai: 8 phiếu bầu bởi 10 thống đốc của các quốc gia có thứ hạng thấp hơn.
• Nhóm thứ ba: 5 thống đốc của các quốc gia khác, mỗi người có 3 phiếu.

Trên đây là toàn bộ thông tin về ECB là gì? Việc hiểu rõ ECB giúp cho bạn nắm bắt được tình trạng hiện tại của nền kinh tế thế giới. Các quyết định của ECB có thể ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và giá cả hàng hóa, điều này có thể giúp bạn đưa ra lựa chọn đầu tư khôn ngoan hơn. Đừng quên theo dõi Sanuytin.com để cập nhật các kiến thức bổ ích nhé!