Phản ứng của Liên Minh Châu Âu và Hoa Kỳ đối với cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã leo thang đáng kể vào cuối tuần qua. Ngoài việc hạn chế quyền truy cập của một số ngân hàng Nga vào SWIFT, việc đóng băng tài sản do Ngân Hàng Trung Ương Nga nắm giữ còn có tác động lớn hơn nhiều hay một cuộc khủng hoảng tiền tệ đã bắt đầu đối với đồng Rúp của Nga.
Chiến tranh hạt nhân tài chính
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine trong tuần này, ban đầu đã vấp phải vô vàn khó khăn và hành động của Liên Minh Châu Âu và Hoa Kỳ (Phương Tây) đối với các cuộc khủng hoảng trong những năm gần đây dường như đã quá quen thuộc.
Thoạt nhìn, một nền kinh tế Nga với tỷ lệ nợ trên GDP khoảng 18% hơn 80% nợ do chính phủ phát hành bằng đồng Rúp Nga và giá năng lượng cao đã lấp đầy kho bạc của Nga trong năm qua, có vẻ như nó sẽ có thể vượt qua mọi tác động kinh tế hoặc tài chính, miễn là cuộc xâm lược Ukraine chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
Nhưng khi quân đội và dân số Ukraine tập hợp lại sẽ là một cuộc đấu tranh mạnh mẽ và phản ứng mới của Liên Minh Châu Âu cùng Hoa Kỳ đã có nhiều chuyển biến khác đáng kể.
Vào ngày thứ 7, phương Tây đã đưa ra thông báo rằng: “Một số tổ chức tài chính của Nga sẽ bị cắt khỏi SWIFT, nền tảng nhắn tin toàn cầu cho phép các ngân hàng giao tiếp và gửi tiền một cách an toàn cho nhau.” Trong đó, Nhật Bản đã cố gắng gia nhập vào phương Tây hôm chủ nhật và các công ty Nga sẽ gặp chút khó khăn về thời gian xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ trong tương lai.
SWIFT là gì?
Tuy nhiên, việc loại bỏ quyền truy cập của Nga vào SWIFT không thể so sánh với nỗ lực khác của Liên Minh Châu Âu và Hoa Kỳ khi đóng băng tài sản của Ngân Hàng Trung Ương Nga (CBR) với khoảng 630 tỷ đô la dự trữ ngoại hối, hầu hết trong số đó hiện không thể tiếp cận được.
Hậu quả tức thì là CBR sẽ không thể bán ngoại tệ, ví dụ như Euro để nâng cao giá trị của đồng Rúp, vốn đã chịu rất nhiều áp lực khi suy giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại, sau khi Nga xâm lược Ukraine.
Thực sự không còn cách nào khác, khi phương Tây quyết định hạn chế quyền truy cập của các ngân hàng Nga vào SWIFT và đóng băng tài sản của Ngân Hàng Trung Ương Nga tương đương với việc thả một quả bom hạt nhân tài chính xuống nền kinh tế Nga.
Mặc dù, một trong những tác động tức thời có thể làm giảm khả năng tiếp cận các nguồn cung cấp năng lượng của Châu Âu, nhưng cũng không thể chắc chắn hoàn toàn khi SWIFT nỗ lực khắc phục, để các khoản thanh toán vận hành dành cho dầu và khí đốt vẫn diễn ra trơn tru. Điều còn lại là nền kinh tế Nga gần như chắc chắn sẽ rơi vào một cuộc suy thoái mạnh.
Nhưng hiện tại, nền kinh tế Nga hiện đang bị cô lập trên toàn cầu, chỉ có Trung Quốc là đóng vai trò hỗ trợ tiềm năng. Nhưng ngay cả khi đó, chính phủ Trung Quốc đã cấm các ngân hàng nhà nước tài trợ cho các giao dịch mua hàng hóa của Nga, một dấu hiệu cho thấy bản thân Trung Quốc không có thiện cảm với những hành động gần đây của Nga.
Biểu đồ giá hàng tuần của EUR/RUB từ tháng 2/2012 đến tháng 2/2022
Các báo cáo đã xuất hiện vào cuối tuần, để đáp lại các lệnh trừng phạt của phương Tây, với các hoạt động đã bắt đầu diễn ra ở ngân hàng của Nga đúng như dự kiến. Việc xếp hàng tại các ngân hàng và máy ATM được báo cáo rộng rãi trên cả phương tiện truyền thông truyền thống và xã hội, với việc công dân Nga không còn khả năng lấy ngoại tệ.
Theo đó, Ngân hàng Tinkoff của Nga – Ngân hàng kỹ thuật số lớn nhất thế giới và là nhà phát hành thẻ tín dụng lớn thứ hai của Nga, đang báo giá EUR/RUB ở mức 163,00 và USD/RUB ở mức 153,00 -171,00, một mức tăng thực sự 100% so với mức đóng cửa của thị trường vào thứ sáu.
Hiện không thể nhập khẩu hoặc xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ do lệnh trừng phạt SWIFT, không thể bán dự trữ ngoại tệ do đóng băng tài sản CBR và nền kinh tế Nga bị bao vây bởi hệ thống tài chính toàn cầu, một cuộc khủng hoảng tiền tệ đã xuất hiện đối với Nga.
Các biện pháp kiểm soát vốn đang ở mức báo động và gần như khả năng cao là CBR sẽ tăng lãi suất để cố gắng ổn định đồng Rúp của Nga. Nhưng có vẻ, cả hai điều đó sẽ không hiệu quả miễn là Nga vẫn còn ý định thúc đẩy cuộc xâm lược Ukraine.